ANAYASA II Dersi ANAYASA YARGISININ ROLÜ VE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN TÜRLERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Anayasa yargısından söz edebilmek için nasıl bir anayasanın varlığı gereklidir?


CEVAP:

Anayasa yargısı, her şeyden önce yazılı ve sert bir anayasanın varlığını gerektirmektedir; çünkü anayasa yargısının konusunu oluşturan kanunların anayasaya aykırılığı, ancak yazılı ve sert anayasa kavramlarının birleştiği bir sistemde mevcut olabilecektir. Yazılı bir anayasanın mevcut olmaması, kanunların üzerinde bir normun yer almadığı anlamına gelmektedir. Bu tür bir sistemde kanunların çatışacağı bir üst norm olmadığından, bu çatışmayı çözecek anayasa yargısına da ihtiyaç duyulmayacaktır. Nitekim yazılı anayasası olmayan İngiltere’de anayasa yargısı da mevcut değildir. Şu halde anayasa yargısının varlık nedenlerinden biri, yazılı anayasanın mevcut olmasıdır. Çünkü ancak yazılı anayasası olan bir sistemde kanunların çatışma içine girebileceği üst bir normdan söz edilebilir ve bu çatışmayı çözecek bir yargı mekanizmasına ihtiyaç duyulabilir. Anayasa yargısından söz edebilmek için yazılı bir anayasanın varlığı da tek başına yeterli değildir. Bu anayasanın aynı zamanda katı bir anayasa olması gerekir. Esnek anayasa, anayasa hükümlerinin adi kanunlarla aynı yönteme bağlı olarak değiştirildiği modeli ifade etmektedir. Bu nedenle esnek anayasalı bir sistemde anayasa hükümlerini değiştirmekle adi kanun yapmak arasında usulî bir fark mevcut değildir. Bunun sonucu olarak anayasaya aykırılık içeren adi bir kanunun kabul edilmesi, anayasa hükümlerinin dolaylı olarak değiştirilmesi anlamına gelecektir. Böylece esnek anayasalı bir sistemde kanunların anayasaya aykırılığı gibi yargısal yöntemlerle çözülmesi gereken bir sorun da ortaya çıkmayacaktır.