SORU: Anayasamızda bu temel hak ve hürriyetler düzenlenirken, her insan denmemiş onun yerine aynı anlamda herkes denmiştir. Anayasamızda herkese, yani bütün insanlara tanınmış temel hak ve hürriyetler nelerdir?
CEVAP: Maddî ve manevî varlığını geliştirme (m.17), kişi hürriyeti ve güvenliği (m.19), özel hayatın gizliliği (m.20), haberleşme hürriyeti (m.22), yerleşme ve seyahat hürriyeti (m.23), din ve vicdan hürriyeti (m.24), düşünce ve kanaat hürriyeti (m.25), düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti (m.26), bilim ve sanat hürriyeti (m.27), dernek kurma hürriyeti (m.33), toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı (m.34), mülkiyet hakkı (m.35), hak arama hürriyeti (m.36), çalışma ve sözleşme hürriyeti (m.48), sosyal güvenlik hakkı (m.60). Anayasamız getirdiği dokunulmazlık, yasak ve güvencelerle ilgili olarak bunların süjelerini ifade etmek için bazen de kimse terimini kullanmıştır. Örneğin kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz (m.17/3). Hiç kimse zorla çalıştırılamaz (m.18). Temel hak ve hürriyetlerin öznesi olarak kimse, hiç kimse ifadesi Anayasamızın 15’inci maddesi, 19’uncu maddesi (kişi hürriyeti ve güvenliği), 20’nci maddesi (özel hayatın gizliliği), 21’inci maddesi (konut dokunulmazlığı), 24’üncü maddesi (din ve vicdan hürriyeti), 25’inci maddesi (düşünce ve kanaat hürriyeti), 33’üncü maddesi (dernek kurma hürriyeti), 37’nci maddesi (kanunî hâkim güvencesi), 38’inci maddesi (suç ve cezalara ilişkin esaslar), 42’nci maddesi (eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi), 50’nci maddesinde (çalışma şartları ve dinlenme hakkı) geçmektedir.
