CEVAP: 1. Vatandaşlık Hakkı (m.66) Anayasamızın 66’ncı maddesine göre Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür. Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür. Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir. Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarılamaz. Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz. 2. Seçme, Seçilme ve Siyasî Faaliyette Bulunma Hakkı (m.67) Anayasamızın 67’nci maddesine göre vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak, seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasî parti içinde siyasî faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir. Görüldüğü gibi bu hak sadece vatandaşlara tanınmıştır. Yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının oy hakkını kullanabilmeleri amacıyla kanun, uygulanabilir tedbirleri belirler. 3. Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Ayrılma Hakkı (m.68) Anayasamızın 68’inci maddesine göre vatandaşlar, siyasî parti kurma ve usûlüne göre partilere girme ve partilerden ayrılma hakkına sahiptir. Parti üyesi olabilmek için onsekiz yaşını doldurmuş olmak gerekir. Görüldüğü gibi bu hak sadece 18 yaşını doldurmuş vatandaşlara tanınmıştır. Ancak 18 yaşını doldurmuş bütün vatandaşların da siyasî partilere üye olma hakkı yoktur. 4. Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı(m.70) Anayasamızın 70’inci maddesine göre her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez. Dolayısıyla Türkiye’de yabancılar kamu hizmetlerine giremezler. 5. Vatan Hizmeti Hakkı (m.72) Anayasamızın 72’nci maddesine göre vatan hizmeti, her Türkün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir. 6. Vergi Ödevi (m.73) Anayasamızın 73’üncü maddesine göre herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir. Vergi ödevi siyasî haklar ve ödevler bölümünde yer almakla birlikte, bu ödevin süjesi sadece vatandaşlar değil, herkestir. 7. Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı Anayasamızın 74’üncü maddesine göre vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet eden yabancılar kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir. Kendileriyle ilgili başvurmaların sonucu, gecikmeksizin dilekçe sahiplerine yazılı olarak bildirilir.