TÜRKÇE BİÇİM BİLGİSİ Dersi Kelime Türleri soru detayı:

CEVAP:

İsimlerin sınıflandırılmasında kullanılan anlamsal ayrımlardan biri, gösterilenlerinin somut veya soyut olmasıyla ilgilidir. Somut isimler görülebilir, ölçülebilir bir yapısı olan nesneleri; soyut isimler ise bir şekle büründürülmeleri güç olan kavramları gösterir.
Somut İsimler         Soyut İsimler
gözlük                    güzellik
şişe                        inanç
el                           sevgi

Her iki grupta da isimlerin gösterdiği kavramlar ve kelimelerden anlaşılan; kişilerin deneyimlerine, dünya görüşlerine, sosyal çevrelerine, eğitimlerine ve başka nedenlere bağlı olarak değişebilir. Bu, özellikle soyut isimlerde daha belirgindir. İsimler, gösterdikleri nesnenin özel veya genel olmasına göre de özel isim veya tür ismi olarak iki gruba ayrılır.

Dilin söz varlığında özel isimlerin ayrı bir yeri vardır. Pek çok durumda, isimlerle gösterdikleri kavram arasında değişmez bir bağ kurmak mümkün değildir. Güzellik, inanç gibi soyut kavramlar bir yana; bilgisayar, ev, telefon gibi somut varlıkların gösterilenleri bile kişinin deneyimleri, bağlam veya başka nedenlerle değişebilmektedir. Buna karşılık özel isimler doğrudan ismi oldukları varlıkları göstermeleriyle diğer isimlerden ayrılır. Söz gelimi Eskişehir deyince belli bir şehir, Türkçe deyince belli bir dil, Ali deyince belli bir kişi akla gelir. Özel isimler, mevcut varlıkların ismi olabilecekleri gibi tarihte var olmuş, gerçek veya kurgusal varlıkların ismi de olabilir.

Tür isimleri, genel olarak türleri gösterirken özel isimler, örneğin kişi isimleri, gösterende bir değişme olmadığı hâlde her seferinde farklı bir gösterilene işaret eder. Örnek olarak Ahmet, kişi ismi olarak hiçbir biçim değişikliğine uğramadan her seferinde farklı bir kişinin ismi olabilmektedir.