SORU: Aquinas’a göre güzellik nesnel midir öznel midir?
CEVAP: Güzel şeyler algılandıklarında zevk uyandıran şeylerdir. Algılamanın bilişsel olduğu düşünülürse güzel onu görenin algısıyla, bilişsel yapısıyla belirlenir. Ancak bu Aquinas’ın tamamen bilişsel öznelci bir yaklaşım sergilediği anlamına gelmez. Çünkü ona göre, güzeli belirleyen, estetik öznenin algısı, bilişi veya bilgisi olmasına karşın tüm bunları ve bunlardan kaynaklanan estetik zevki belirleyen şey nesnenin nesnel özellikleridir. Bir cisimle ilgili güzel bir deneyimin olabilmesi için o cisimde belli şartların veya özelliklerin gerçekleşmesi gerekir. Bunlar; bütünlük veya kusursuzluk, uygun oran ve uyum, açıklık veya görkem özellikleridir. Bütünlük gereklidir çünkü eksik şeyler, bu eksiklik özellikleri nedeniyle biçim den yoksundur. Bu bütünlük, nesne amacına ulaşırsa gerçekleşir. Güzellik, amaçlılığın sonucudur. Cismi meydana getiren parçalar arasında da uygun oran ve uyum gereklidir. Bu estetik orantı salt matematiksel veya şekilsel bir orantı değildir; bir varlığın doğasına ve amacına uygun gelendir.
