ELEŞTİRİ TARİHİ Dersi ARA NESİLDE VE SERVET-İ FÜNÛN'DA ELEŞTİRİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Ara Nesil Topluluğuna Göre Şiir ve Şair nasıldır?


CEVAP: Ara Nesil eleştirmenleri şiirin ne olduğu ve şairin nasıl bir kişilik olduğuna dair dikkat çekici görüşler ileri sürmüşlerdir. Menemenlizâde Mehmet Tahir, Nâbizade Nazım ve Mehmet Celâl gibi isimler Ara Nesil’de şiir ve şaire dair görüşlerini açıklayan önemli isimler arasında yer alırlar. Aşağıda Ara Neslin önde gelen isimlerinin şiir ve şair hakkındaki görüşleri kısaca anlatılmıştır. İlk olarak Ara Nesil eleştirmenlerinin şiir hakkındaki görüşlerine ve bu görüşlerin felsefî ve estetik kaynaklarına bakalım: Menenemlizade Mehmet Tahir, Güneş mecmuasında yayımladığı bir yazısında (1301, nr.6253) , şiirin kafiyeli ve vezinli iki söz söylemekten ibaret olmadığını, bir söze şiir diyebilmek için vezinden ve kafiyeden ziyade mananın güzel etkiler bırakacak şekilde düzenlenmesi gereğini vurgulamıştır. Burada Mehmet Tahir Bey’in şiirde vezin ve kafiye konusunda Recaizade ile fikir birliği içinde olduğu görülür. Fakat Mehmet Tahir Bey, mananın güzel etkiler bırakması gerektiği düşüncesini ileri sürerek şiirde muhteva düzeyine önem vermiştir. Bu bakımdan Mehmet Tahir Bey’in şiir görüşü, Tanzimat’ın birinci neslinin şiir görüşüne daha yakın gibi görünmektedir. Zaten kendisi de yazının devamında Namık Kemâl’den övgüyle söz etmektedir. Şiir konusunda Nabizâde Nâzım da Mehmet Tahir ile benzer fikirlere sahiptir. Nabizâde Nazım, şiirin zevk verdiği kadar aynı zamanda faydalı olması gerektiği inancındadır (Şairiyet, Manzara, nr.5,15 Nisan 303, s.45- 46). Bu durumda Nabizade Nazım, edebiyatın zevkli ve yararlı olması gerektiğini ileri süren Aristocu görüşü benimsemiştir. Başka bir ifadeyle Nabizâde Nazım, şiirde hem ifade düzeyine hem de muhteva düzeyine vurgu yapmıştır.