CEVAP:

Örgütün kurucu metninde açıkça zikredilen iki ana organı bulunmaktadır: Konsey ve Genel Sekreterlik. Ocak ve ekim aylarında olmak üzere yılda iki olağan toplantı yapan Konsey’de üyelerin istedikleri sayıda temsilci bulundurması mümkün olsa da, her üye devlet bir oy hakkına sahiptir. Konsey’de örgütün çalışanlarını ve iç işleyişini il- gilendiren konularla oturumların sona erdirilmesi ve bütçenin kabulü kararları basit çoğunlukla alınmaktadır (Madde 16). Öte yandan hemen aşağıda ele alınacak uyuşmazlıkların çözümü gibi konular- da aranacak karar çoğunluğu ayrıca belirtilmiştir.

Örgütün amaçlarının ve üyeler arasında imzalanan anlaşmaların hayata geçirilmesinin takibinden sorumlu olan Konsey’e barış ve güvenliği sağlamak ve ekonomik ve toplumsal ilişkileri düzenlemek amacıyla gelecekte kurulabilecek uluslararası örgütlerle ilişkileri yürütme görevi verilmiştir (Madde 3). Mart 1945’te yazılan bu maddede, kuruluş hazırlıkları başlamış olan Birleşmiş Milletler kastediliyor olsa gerektir.

Kurucu metninde (Madde 5) üye devletler ara- sında çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde kuv- vet kullanmaya başvurulmasına izin verilmeyeceğini hükme bağlayan örgütün bu konulara verdiği önem, Konsey’e verilen yetkilerde de kendini göstermektedir. Zira aynı maddede, aralarında egemenliği ve toprak bütünlüğünü ilgilendirmeyen uyuşmazlıklar çıkan üyelerin konuyu Konsey’in önüne getirmesi duru- munda taraflar katılmadan yapılacak görüşmelerle oylama sonrasında alınacak kararların taraflar için bağlayıcı olacağı belirtilmektedir. Öte yandan, üyeler arasında ya da bir üyeyle üye olmayan bir devlet ara- sında savaşa gidebilecek bir uyuşmazlık yaşanması du- rumunda, Konsey’in çoğunluk oyuyla arabuluculuk yapabileceği de hükme bağlanmıştır (Madde 5). Bir üyenin bir saldırıyla ya da saldırı tehdidiyle karşılaştığı durumlarda acilen toplanmasını isteyebileceği Konsey,

Arap Birliği Üyeleri

ilgili devletin üye olması durumunda katılamayacağı oylamada oy birliğiyle karar alabilecektir (Madde 6).

Genel olarak Konsey’in oy birliğiyle aldığı karar- ların tüm üyeleri bağladığı örgütün bu anlamdaki en özgün özelliğiyse, çoğunluk oyuyla alınan kararların sadece kabul eden üyeleri bağlayacağının, dahası her durumda Konsey kararlarının üyelerin temel iç ya- pısına uygun olarak hayata geçirileceğinin hükme bağlanmasıdır (Madde 7). Nitekim üyelerin kendi hükümetlerini oluşturma biçimlerine karşılıklı ola- rak saygı duyulacağı, bu anlamda müdahalede bu- lunulmayacağı ve hükümetlerin tanınacağı da kay- da alınmaktadır. Tüm bunlar, Arap Birliği’nin bir yandan üye devletler içinde diğer yandansa bölgede statükonun korunmasına verdiği merkezi önemi göstermektedir. Temel amaç statükonun korunma- sı olduğu için de, daha önce de vurgulandığı gibi, başta Filistin sorunu olmak üzere Arap Birliği’nin bölgesel uyuşmazlıkların çözümü konusunda kuru- cu metinde yazan amaçlara ulaşması zorlaşmaktadır.

Örgütün kurucu metinde ismen zikredilen ikinci ana organıysa Genel Sekreterlik’tir. Genel Sekreter, yar- dımcıları ve uygun sayıda çalışandan oluşan (Madde 12) Genel Sekreterlik, Konsey tarafından belirlenecek üyelik aidatlarını da içerecek şekilde bütçeyi hazır- layıp Konsey’in onayına sunmak (Madde 13) başta olmak üzere örgütün rutin işleyişinden sorumludur. Konsey tarafından üçte iki oyla atanan ve büyükelçi sıfatı taşıyacağı hükme bağlanan Genel Sekreter, yar- dımcılarını ve başlıca görevlileri belirleme yetkisine de sahiptir (Madde 12).