SORU: Argunşah’a göre mensur şiir’in özellikleri nelerdir?
CEVAP: 1. Mensur şiirler, bir paragraftan birkaç paragrafa kadar genişleyen küçük, yoğun yazılardır. 2. Mensur şiirler bağımsız, başlıklı, bir türün içinde parça olmayan, kendi bütünlüğüne sahip metinlerdir. 3. Şiirdeki arayışlardan doğmuştur. Ancak, şiir değildir. Şairâne söyleyişe sahip olmasına rağmen ölçülü ve kafiyeli değildir. Ahenkli ve şairâne olması şiir olmasına yetmemektedir. 4. Bireysel duygulanmaların ifade edildiği şairâne yazılmış bir yazı türüdür. Sanatçılar, ıstıraplarını, sevinçlerini, sızlanışlarını, kederlerini dile getirirler. 5. Mensur şiirler, bazı üslup uygulamalarına da yol açmıştır. Devrik cümle, kelime tekrarları, bitmemiş cümle, “ve” edatına sıkça başvurma bunlar arasındadır. 6. Bir iç ahenge sahiptirler. Bu ahengin sürekliliği, kırılmadan devamı ve tam bitmesi gereken yerde tamamlanması şartı sanatçının hassas duyarlılığına bağlıdır. Yazar bu ahengi özellikle şiirlere benzeterek yapmaya çalışır. Ses tekrarları, kelime tekrarları, virgüllerle devam eden birbirine bağlanan cümle parçaları, Tanzimat’ın ilk yıllarında terk edilmeye çalışılan ikili üçlü tamlamalar bu metinlerde ahengi ve kurulan ahengin sürekliliğini sağlar. 7. Tasvir ve taklidi önemsedikleri için uzun cümle yapısını tercih ederler. Ayrıca ki’ler, ve’ler ve virgüllerle uzayan cümleler uzun süren müzikal intibaları taklit eder. 8. Ah!, ey!, oh!, of! gibi ünlemlerin kullanıldığı ya da bunlarla başlayan cümleler oldukça yaygındır. Bunlar yazarın samimiyet iddiasını yansıtırlar. Çünkü yazar âdeta okuyucunun önünde içinde bulunduğu duygu, düşünce, heyecan ve ıstırap hâlini yaşar. Buna bağlı olarak bu nidaları kullanır. 9. Servet-i Fünûn edebiyatında, özellikle şiirde, noktalama işaretlerinin şaşırtıcı bir yoğunlukta kullanılması durumu mensur şiirde de dikkati çeker. Bunun sebeplerinden biri yazarın sanattaki idealidir. Yazar o kadar mükemmeliyetçidir ki eserinin okunuşunu bile serbest bırakmaz, idare etmek ister. Ama asıl önemli olan sebep müziktir. Ses tekrarlarıyla bir ahenk yakalayan sanatçı, noktalama işaretleriyle bunun duruş ve devam edişlerini yönlendirir (Argunşah, 2002, XIXXXII). 10. Mısraları alt alta dizilen, ölçüsüz ve kafiyesiz yazılan serbest şiirden düzyazı şeklinde yazılışlarıyla ayrılırlar. 11. Mensur şiirler, genellikle yazı hayatının başlangıcında genç sanatkâr adaylarının kendilerini ifade etmeye çalıştıkları kalem ürünleri olarak varlık kazanmıştır.
