OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ Dersi OSMANLI DEVLETİ'NDE İSKAN soru detayı:
SORU:
Aşiret ve cemaat kavramlarının Osmanlı'daki kullanımını açıklayınız.
CEVAP:
Aşiret kelimesi, Kamus-ı Türkî’de bir asıldan mensup olup birlikte yaşayan ve birlikte konup göçen bedeviler halkı, oymak, kabile, Arap, Kürt, Türkmen aşiretleri olarak açıklanmıştır. Türkçede yaygın olarak göçebe toplulukları ifade etmek için kullanılmakla birlikte terim anlamı olarak boyun altında, cemaatin üstünde yer alan topluluğa verilen isimdir.
Genel olarak sıralama boy (kabile, taife), aşiret, cemaat, oymak, mahalle, oba
ve aile idi. Anadolu’da Oğuz boyları olan, Avşar, Beğdili, Kayı, Bayad, Büğdüz,
Yüreğir, Çepni, Çavundur, Yıva, Karaevli, Yazır, Dodurga, Karkın, Kızık, Salur,
Peçenek, Eymür, Bayındır, Kınık, Barak, Döğer, Alayundlu, İğdir, Varsak, Barak
ve Çunkarlara bağlı cemaatler çok yaygındı. Daha çok konar-göçer hayatı sürüp hayvancılıkla uğraşan bu gruplar, XVII. yüzyıldan itibaren devlet otoritesinin zayıflamasıyla beraber başıboş telakki edilip iskân edilmişlerdir. Kimileri devlet tarafından zorla, kimileri yine devletin verdiği teşvikler sonucu kendi isteği ile yerleşik hayata geçmişlerdir.