SORU: Aşk-ı Memnu’nun temasını romanın kahramanlarını göz önünde bulundurarak nasıl açıklayabiliriz?
CEVAP: Metnin teması, toplum içinde yaşayan her insanın karşılaştığı “bireysel olan ile sosyolojik olanın çatışması”dır. Bihter, Adnan Bey’in eşi olarak hayatını sürdürmeye gayret ederken, sosyal baskının tesiri altındadır. Ancak Bihter, ruhî özelliklerinin gerektirdiği gibi hareket ettiğinde, ortaya romanda anlatılan çatışmalar çıkar. Bu yalnızca Bihter’in problemi değildir. Nihal de böyledir. Nihal, babasının evlenmesine akli olarak evet demiştir. Yine de bu kıskançlığını engelleyemez. Onda da sosyal olanla psikolojik olanın karşı karşıya geldiğini görürüz. Adnan Bey’i de bu cümlede ifade edilen hususun dışında düşünemeyiz. O, çocuklarını seven, aile düzenini devam ettirmek isteyen biridir. Bir taraftan Bihter gibi güzel bir hanımla evlenmeyi de istemektedir. Zaten romanda her türlü çatışmasının temelinde de bu istek vardır. Bunlar arasında Behlül’de de bu sözünü ettiğimiz bireysel olanla sosyolojik olanın karşı karşıya gelişini, farklı boyutlarda görmekteyiz.
