CEVAP:

Atatürk’ün bu yaklaşımını iki örnekle izah etmek faydalı olacaktır: Barış döneminde yapılacaklar hakkında halkla temas etmek için gittiği İzmir’de, 27 Ocak
1923 tarihinde Hükûmet konağında halk temsilcilerine yaptığı sohbette zaferin
kendisine mal edilmek istenmesi üzerine söylediği şu sözler bu anlayışını açıkça
göstermektedir: “Bilhassa milletin ve kahraman ordumuzun elde ettiği başarının
benim şahsımda temsil edilmiş görmekten dolayı hassaten teşekkür ederim. Fakat
bir noktayı kaydetmek mecburiyetindeyim. Ve bunu gayet ehemmiyetli olarak arz
ederim ki, bütün bu başarı yalnız benim eserim değildir ve olamaz. Bütün başarı
bütün milletin azim ve imanıyla işbirliği yapması neticesidir. Kahraman milletimizin ve güzide ordumuzun elde ettiği zafer ve başarıdır.Başarının asıl sahibini işaret ettikten sonra şahsileştirilmemesi gereğinin de altını çizen Atatürk: “Efendiler, bir millet, bir memleket için kurtuluş ve başarı istiyorsak bunu yalnız bir şahıstan hiçbir vakit talep etmemeliyiz. Herhangi bir şahsın başarısı demek o milletin başarısı demektir. Bir milletin muvaffakiyeti demek mutlaka milletin bütün kuvvetlerinin bir yönde toplanmasıyla mümkündür. Netice itibarıyla elde ettiğimiz başarı milletin güçlerini birleştirerek çalışmasından kaynaklanmıştır. Eğer gelecekte de aynı başarıları elde etmek istiyorsak aynı esasa dayanmalıyız. Çünkü ancak bu şekilde başarılı olunabilir” diyerek bundan sonra da bu anlayışa sahip çıkılmasını isteyecektir.