CEVAP:

Geliri bir köy veya mahalle halkının veya esnafın beklenmedik ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan vakıflara avârız vakfı denilir. Bu vakıflar, bir köy veya mahallede veyahut da esnaf loncasında düşkünlüğü nedeniyle çalışamayanların geçimini karşılamak; fakirlerin cenazelerini kaldırmak, fakir kızları evlendirmek, fakir delikanlılara iş kurmak, evi yanan veya yıkılanlara yardım etmek, köy ve mahallenin yol ve köprü gibi bayındırlık ihtiyaçlarına kaynak sağlamak gibi amaçlarla kurulurdu. Savaş ve doğal âfetler gibi beklenmedik hallerde devlet tarafından hâne başına toplanan avârız vergisi de devlete bu vakıflardan ödenirdi. Avârız parası, mütevellisi tarafından murâbaha yoluyla, yani az bir kâr (rıbh) ödemek suretiyle borç verilerek işletilirdi. Mütevellileri tarafından Evkâf Nezâretinin denetiminde idare olunan avârız vakıflarının önemli bir kısmı 1869 senesinde belediyelere devredildi.