ANAYASA II Dersi ANAYASA YARGISININ ROLÜ VE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNİN TÜRLERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Avrupa modelinde anayasaya uygunluk denetimi sonucunda uygunsuzluğu tespit edilen ilgili norma ilişkin hangi yöntem yürütülmektedir? ABD modelinden farkı nedir?


CEVAP:

Avrupa modelinin önemli özelliklerinden biri de anayasaya uygunluk denetimi sonucunda anayasa mahkemesi tarafından, anayasaya aykırılığı tespit edilen normun ilga edilmesi, yani yürürlükten kaldırılmasıdır. Bu yüzden, Avrupa modelinde anayasa mahkemesinin bir norm hakkında verdiği anayasaya aykırılık kararı, herkes için bağlayıcı, yani erga omnes etkiye sahiptir. Oysa ABD modelinde genel yetkili mahkemeler, anayasaya aykırılığını tespit ettikleri normu iptal, yani ilga yetkisine değil; ancak, ihmal yetkisine sahip olduklarından bu mahkemelerin ihmal kararı, taraflar için bağlayıcı, yani inter partes etkiye sahiptir. ABD modelinde sadece somut norm denetiminin mümkündür, bu denetim türünün de doğası gereği düzeltici nitelik taşır. Oysa Avrupa modelinde hem soyut hem somut norm denetimi olanağı mevcut olduğu gibi, denetimin önleyici ve düzeltici nitelik taşıması da mümkündür.