CEVAP:

AYDES – Kitle Kaynak, web-tabanlı bir kitle kaynak uygulaması platformudur. Afet sonrası temin edilen görüntüler üzerinden otomatik görüntü işleme algoritmalarının sonuç üretemediği veya üretilen sonuçların doğrulanması için manuel değerlendirme yapılması gereken durumlar meydana gelebilir. Son yıllarda, bu gibi durumlar için çözüm olarak, kitle kaynak olarak adlandırılan, ilgili
konuda uzman olan veya olmayan gönüllülerden oluşturulan kitleden yararlanılmaktadır. Bu amaçla daha önceden kullanıcı kitlesi oluşturulmuş
web tabanlı platform üzerinden, görüntüler küçük parçalara ayrılarak binlerce kullanıcıya gönderilir. Kullanıcılar görüntüler üzerinde işaretlemeler yaparak
kendilerine gönderilen görevleri yerine getirirler.

Söz konusu görevler, hasar analizi, arama kurtarma faaliyeti, kapalı yolları bulma, envanter tespiti vb. gibi olabilmektedir. Aynı görüntü birden fazla kullanıcıya gönderilebilir. Sonuç olarak, sistem otomatik olarak kullanıcıların yaptığı işaretlemeleri istatistik algoritmalar ile değerlendirerek belirli bir güven aralığı içerisinde nihai raporu sunar. Rapor sonucunda kaç bina ağır hasarlı, kaç kişi kayıp ya da enkaz nerede, kaç yol kapalı gibi soruların cevaplarına dakikalar içerisinde ulaşılabilmektedir. Kitledeki gönüllülerin/uzmanların her birinden problemin tamamını çözmesi beklenmemekte, bunun yerine problem uzayda bölümlenmekte ve havuzdaki uzmanlardan bu bölütlerden bir kısmında çalışması istenmektedir. Problemin çözümü, uzmanların ürettikleri bu kısmi çözümlerin birleştirilmesinden elde edilir.

Uzman ya da gönüllülerden oluşan kitle, sistem tarafından otomatik olarak gönderilen SMS ya da e-posta ile gerçekleşen bir afet olayıyla ilgili olarak görevlendirildiklerini öğrenirler. Bilgisayar ya da mobil cihazlarından sisteme girerek kendilerine atanan görevi öğrenirler. Örneğin, bir deprem sonrası yıkılan
binalar, söz konusu kitle tarafından süratle işaretlenir. Her kullanıcıya, sınırlı boyutta ve sayıda uydu görüntüsü/hava fotoğrafı verilir. Aynı görüntü karesi birden fazla kullanıcı tarafından değerlendirilebilir. Kullanıcılar işaretlemeyi tamamladıktan sonra sistem işaretlemeleri, kendisine has algoritmalarla değerlendirir ve optimum sonuçları sunar. Sonuçlar belirlenirken, kullanıcının önceki afet olaylarından aldığı değerlendirme puanları, söz konusu görüntü karesinde farklı kullanıcılar tarafından yapılan istikrarlı işaretlemeler vb. dikkate alınabilir.