SORU: Aydınlanma felsefesi nasıl yayılmıştır?
CEVAP: Aydınlanma düşüncesi, (birkaç istisna dışında) bir sistem kuran kuramsal kitaplarda değil, deneme, roman, hikaye, tiyatro eseri gibi edebî yapıtlarla ve tarihsel ya da ansiklopedik çalışmalarla dile getirilmiştir. Düşüncelerin ve bilgilerin bu şekilde ortaya konmasının bir nedeni de filozofların felsefeyi basitleştirerek gündelik yaşamın içine sokmak ve yaşamı dönüştürmede bir araç olarak kullanmak istemeleridir. XIII. yüzyılda, özellikle büyük kentlerde, gazeteler, dergiler, salonlar, kahvehaneler, tiyatrolar ve dernekler aracılığıyla gelişen ve bilgiye, tartışmaya, eleştiriye önem veren bir kamusal alanın varlığı da Aydınlanma felsefesinin biçimlenmesi ile yayılmasında etkide bulunur.