BESLENMENİN TEMEL İLKELERİ Dersi BESİN ÖGELERİ I (ORGANİK BESİN ÖGELERİ) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

B1 vitamini ne işe yarar ve hangi besinlerde bulunur?


CEVAP:

İlk keşfedilen B grubu vitamini olan B1, molekül yapısında bulunan kükürt nedeniyle “tiamin” adını almıştır. Genellikle fosfat türevleri, şeker ve aminoasitlerin katabolizmasında görev alan bir koenzim olarak görev yapar. B1 vitamini, tüm canlılar tarafından kullanılmakla birlikte yalnızca bakteriler, mantarlar ve bitkiler tarafında üretilebilmektedir; hayvanlar ve tabii insanlar bu bileşiği dışarıdan almak zorundadırlar.

Alkolizm, yanık, sürekli ishal, ateş, bağırsak hastalıkları, aşırı tiroid çalışması, stres durumlarında vücudun tiamin ihtiyacı artar. Eksikliği durumunda insanlarda beriberi, Wernicke ensefalopatisi gibi sinir sistemi odaklı rahatsızlıklar görülmektedir. Alkol kullanımı bu vitaminin biyoyararlanımını azaltmaktadır. Bunların başında çevresel sinir sisteminde meydana gelen zayıflama ve harabiyet gelir; görsel iletişimi sağlayan optik sinirlerde zayıflama da bununla ilişkilidir. Ayrıca olmamış olayları olmuş gibi hissetme ve yer-zaman karmaşası ile kendini gösteren Korsakoff sendromu (psikozu) da bu vitaminin eksikliğinde görülen rahatsızlıklardandır. Tiamin, suda çözünen bir vitamindir ve vücutta depolanmaz. Yüksek sıcaklıkta bozunur, bu nedenle pişirme ile bir miktar kayıp olmaktadır. Yetişkin bir insan günde yaklaşık 1.0-1.2 mg tiamine ihtiyaç duyar. Karaciğer, tahıllar ve kuru baklagiller tiamince zengin besinlerdir. Tahıllarda daha çok tohumların iç ve kabuk kısımlarında bulunur; bu nedenle özellikle kepeği ayrılmış un, pirinç ve bulgurdan ziyade tam buğday unu gibi besinin tamamından elde edilen malzemenin kullanımı tercih edilmelidir.