BİLİM FELSEFESİ Dersi BİLİM FELSEFESİ NEDİR? soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Bilim felsefesinde üst dil kavramı ne ifade etmektedir?
Örnekle açıklayınız.


CEVAP:

Bilim felsefesinde, gerek bilim dilinden, gerekse
bilim dilindeki ifadelerin gösterdiği (dil-dışı) varlıklardan
söz etmek için bir üst-dil kullanılır. Bu üst-dilde bilim
dilinin tekil terimlerini, “a”, “b”, “c”,..., “a1”, “a2”,
“a3”,..., özellik terimlerini, “F1”, “G1”, “H1”,... (bundan
böyle yalnızca “F”, “G”, “H”,...) bağıntı terimlerini de
“Fn”, “Gn”, “Hn”,... (n ≥ 2) simgeleriyle gösterelim.
Öte yandan “a”, “b”, “c”,..., “a1”, “a2”, “a3”,...tekil
terimlerinin, “F”, “G”, “H”,... özellik terimlerinin ve “Fn”,
“Gn”, “Hn”,... (n ≥ 2) bağıntı terimlerinin gösterdikleri
nesneleri, özellikleri ve bağıntıları sırasıyla a, b, c,..., a1,
a2, a3,..., F, G, H,..., Fn, Gn, Hn,... (n ≥ 2) ile gösterelim.
Buna göre yalın olgunun genel biçimi (a1,..., an)’nın Fnolması’dır.
Bu yalın olgu “Fna1...an” (n ≥ 1) önermesini
doğru kılar. Buna göre (a1,..., an)’nın Fn-olması olgusuna,
“Fna1...an” önermesinin doğru-kılıcısı denir.
Örneğin a, bir elektron, F, elektrik yükünün negatif olması
ise, bir elektronun elektrik yükünün negatif olması yalın
olgusu, a’nın F-olması’dır. Öte yandan a, Dünya, b,
Güneş, F2, etrafında dönme olduğunda, Dünya’nın
Güneş’in etrafında dönmesi yalın olgusu, (a, b)’nin F2-
olması olup, “F2ab” önermesinin doğru-kılıcısıdır.
Yalın-olmayan olgu örneği olarak da şu tümel-koşullu
olguyu ele alalım: F, metal-olma, G, yeterince ısıtıldığında
genleşme olduğunda, tüm metallerin yeterince ısıtıldığında
genleşiyor olması olgusu, Tüm F’lerin G-olması olur. Bu
da “∀x(Fx→Gx)” tümel-koşullu önermesinin doğrukılıcısıdır.