BİLİM FELSEFESİ Dersi BİLİMSEL HİPOTEZLERİN PEKİŞTİRİLMESİ soru detayı:

CEVAP:

Bilimsel yöntem hem tümdengelimsel hem
tümevarımsal çıkarım biçimlerini hem de hipotez kurmayı
içerir. Gerek gözlem önermelerinin gerekse gözlemönermesi-
olmayan önermelerin, özellikle düzenlilik ifade
eden tümel-koşullu önermelerin, bilim insanlarınca sınama
amacıyla geçici olarak kabul edilmesi bütünüyle serbesttir.
Bilim insanları sınamaya değer buldukları gözlem
önermelerini gözlem ve/veya deneyle sınarlar,
doğrulananlar kabul edilir, yanlışlananlar ret edilir. Çok
nadir olarak gözlem ya da deney hatası nedeniyle daha
önce kabul edilmiş bir gözlem önermesi ret edilebilir, daha
önce ret edilen bir gözlem önermesi de kabul edilebilir.
Öte yandan bilim insanları yaratıcı hayal güçleriyle
diledikleri gözlem-önermesi-olmayan bilimsel önermeleri,
özellikle düzenlilik ifade edebilen tümel-koşullu
önermeleri sınamak amacıyla hipotez sıfatıyla geçici
olarak kabul etmeye yetkilidir. Sınanan hipotez
pekiştirilirse kalıcı olarak kabul edilir; ama çürütülürse ret
edilir, yani bilim insanları topluluğunun kabul ettiği
bilimsel önermeler dağarcığından çıkarılır.