II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Dersi EDEBİYAT-I CEDÎDE ROMAN VE HİKAYESİNDEN METİN ÇÖZÜMLEME ÖRNEKLERİ soru detayı:
SORU:
Bir edebi eserde "ilahi bakış açısı" nedir?
CEVAP:
Anlatma esasına bağlı metinler bir anlatıcının dikkatiyle okuyucuya ulaştırılır. Anlatıcı, yazar tarafından anlatılmak istenen hususları dile getirmek üzere yaratılan görünmez kahraman durumundadır. Görevi anlatmaktır. Anlatıcıyı daha iyi kavramak için, hikâye anlatan kişileri düşünmek isabetli olur. Hikâyelerde bir anlatıcı olduğu gibi anlatma esasına bağlı metinlerde de bir anlatıcı vardır. Bu anlatıcı bir bakış açısından, olay, kişi, zaman ve mekânı okuyucunun dikkatlerine sunar. Öyleyse anlatıcı ile ilgili bir bakış açısı bulunmaktadır. Ana hatlarıyla ilahi bakış açısı, kahraman-anlatıcının bakış açısı ve gözlemci bakış açısından söz edilebilir. İlahi bakış açısında anlatıcı, eserle ilgili olarak kahramanlardan çok fazla şey bilir. Her birinin geçmişini, zihinlerinden geçirdiklerini, yaşadıkları olayları bilir ve anlatır. Bu bakış açısıyla anlatan kişi, yazarın dilini kullanmaktadır. Başka bir ifadeyle bu bakış açısına yazar-anlatıcı denilmektedir ve “o” zamiri ile gösterilir. “O” her şeyi bilen anlatıcıdır.