XVII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI Dersi XVII. Yüzyılda Yenilik Arayışları ve Nefî soru detayı:

CEVAP:

Bırakur anı dahi sâyesi gibi yolda
Olsa ger şâtır-ı endîşe ile pâ-der-pâ
Eğer düşünce postacısı ile aynı hizada yarışa başlasa onu da gölgesi gibi yarı yolda bırakır.
Sabah rüzgârının, yıldırımın ve dahi kendi gölgesinin bile yetişemediği bu at, düşünme hızından da ataktır. Gölgesi gibi onu da yarı yolda bırakır. Düşünceyi yalın olarak vermek yerine şair, onu şâtıra (büyük bir kimsenin atının yanında gitmekle görevli ağa) benzetmek suretiyle metnin bağlamına uygun bir tercihte bulunur. Padişah, vezir ve sadrazamların şatırlarına peyk veya pervane de denir. Padişah şatırları, hassa şatırları olarak adlandırılır.