İŞLETME YÖNETİMİ Dersi Çağdaş Yönetim Konuları soru detayı:
SORU:
Bireylerin strese tepkisi kaç aşamadan oluşur?
CEVAP:
Stresle ilgili önemli çalışmalar yapan Hans Selye, bireylerin (organizmanın) strese tepkisinin üç aşamada geliştiğini belirtmiştir. Bu aşamalar aşağıda kısaca özetlenmiştir (Sabuncuoğlu ve Tüz, 2008, 301-302):
• Alarm Aşaması: Bireylerin dış uyarıcıyı stres olarak algıladığı ilk durumdur. Bu aşamada; göz bebekleri genişler, yüz solar, kalp atışları hızlanır, damarlar büzülür, soğuk ter boşalır, kan şekeri yükselir, mide asit salgılaması artar. Birey, istenmeyen koşuldan ya kaçacak ya da mücadele edecektir. Stres faktörü ortadan kalkarsa gevşeme, uyku, sindirim gibi durumlarla vücudun yavaşlaması görülür. Stres durumu devam ederse direnme aşamasına geçilir.
• Direnme Aşaması: Stres verici koşullara rağmen uyuma elverişli bir durum ortaya çıkarsa direnç oluşur. Bu durumda bireylerin alarm tepkisi sırasındaki belirtileri ortadan kalkar. Direnç döneminde vücudun direnci normalin üzerindedir. Birey direnç gösteriyorsa stresi yenebilir, aksi takdirde yoğun ve sürekli gerilim, bireyin savunmasını zayıflatır ve tükenme aşamasını getirir.
• Tükenme Aşaması: Stres uzun süreli olursa uyum içinde vücudun kapasitesi tükenir, savunması azalır ve birtakım hastalıklar ortaya çıkar. Selye’ye göre aşırı stres yaşam süresini kısaltır.