CEVAP:

TBMM’nin açılmasından 1921 yılı başına dek geçen sekiz ay; dış saldırıların, ekonomik siyasi baskıların, ayaklanmaların ve bunlara karşı direnişin yoğunlaştığı bir dönemdir. Bu dönemde önce milis güçlerine sonra düzenli orduya dayanarak üç cephede işgalcilerle, otuz dört bölgede hilafetçi ayaklanmalarla savaşılmış, büyük devletlerin siyasi oyunlarına karşı, TBMM’nin meşruiyetine dayanılarak politikalar geliştirilmişti. Savaşın koşullarına karşın, katılımcı bir siyasi işleyiş çalışmalara egemen kılınmış ve hemen her karar tartışılarak alınmıştı. Yapılmak istenen her iş, oylamalarla oluşturulan çoğunluk kararıyla uygulanmıştı. Milletvekilleri vatanın kurtuluşu ilkesinde birleşmiş, ideolojik ayrılıklar su yüzüne çıkmamıştı. Ne var ki Başkumandanlık Kanunu ve Büyük Taarruz hazırlıkları ile ilgili konularda artan muhalefet ülke düşmandan arındırıldıktan sonra daha da belirginleşmiş, saltanatın kaldırılması ve Lozan’da başlayan barış görüşmeleri Meclis’te iktidar ile muhalefet arasındaki ilişkileri kopma noktasına getirmişti. Öte yandan I. Grup’ta kendi içinde siyasal eğilimlere göre parçalanmaya başlamıştı. Meclis’in içinde bulunduğu bu karmaşa karşısında Mustafa Kemal Paşa başkanlığında 31 Mart 1923 akşamı tüm Vekiller Heyeti Rauf Bey’in İstasyondaki evinde toplandı. Kısa bir tartışmadan sonra Hükümet üyeleri “memleketin selameti adına seçimlerin yenilenmesi” kanaatine vardı. Rauf Bey’in evinde seçimlerin yenilenmesi konusunda alınan gizli karar, 1 Nisan 1923 tarihinde Aydın Milletvekili Esat Efendi ve 120 arkadaşının önergesiyle meclis gündemine taşındı. Aynı gün yapılan tartışmalardan sonra da oy birliği ile kabul edildi.