BİZANS TARİHİ Dersi BİZANS HUKUKU soru detayı:
SORU:
Bizans hukukundaki kölelik durumunu açıklayınız
CEVAP:
Köleler büyük ölçüde ev işlerinde çalışmakta ve
çoğu kentlerde yaşamaktaydı. İmparatorluk nüfusunun ne
kadarının kölelerden oluştuğu konusunda kesin bir bilgi
yoktur. Kölelerin fiyatı duruma göre farklılık
göstermekteydi. Savaşlar sonucu köle girişinin yoğun
olduğu dönemlerde köle fiyatları düşerken, veba gibi
yaygın ölümlere neden olan salgın hastalıklar baş
gösterdiğinde köle fiyatları yükselmekteydi. Kölelerin
fiyatı ekonomik koşulların yanı sıra yaşlarına, bir meslek
sahibi olup olmamalarına ve cinsiyetlerine göre de
farklılaşmaktaydı. Örneğin 6. yüzyılda 10 yaşın altında bir
çocuğun köle olarak değeri on paraydı (nomisma).
Herhangi bir mesleki becerisi olmayan yetişkin bir kölenin
değeri ise bunun iki katıydı. Bir kâtibin ise köle olarak
değeri 50 paraya kadar yükselebiliyordu. Doktor ve
eğitimli başka köleler 60 paranın üzerinde ediyordu.
Bizans’ta da köleler efendilerinin bir malı olarak görülse
de Roma dönemine kıyasla durumları oldukça düzeldi.
Çünkü evlenmelerine izin verilmekteydi ve özgürlüklerine
kavuşmaları kolaylaştırılmıştı. Kölenin ürettiği katma
değer efendisine ait sayılırdı ve köle hayatta kalabilmek
için gerekli olanın dışında hiçbir talep ileri sürme hakkına
sahip değildi. Köle kadının çocukları da köle
statüsündeydi.