ENTOMOLOJİ Dersi Böcek Ekolojisi soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Böceklerin ve diğer canlıların birbirleriyle olan karşılıklı etkileri nelerdir?


CEVAP:

2. Böceklerin ve diğer canlıların birbirleriyle olan karşılıklı etkileri
1. Etkisizlik (Neutralism)
İki türe ait populasyonu aynı biyotopta birbirlerine dolaylı yada doğrudan etkide
bulunmaksızın birbirlerinden bağımsız yaşar. Örneğin, aynı zeytin ağacında
yaşayan Zeytin Sineği (Bactrocera oleae) ile Zeytin Thripsi (Liothrips oleae) gibi
(Önder, 1982).
2. Çekişme (Competition)
Aynı biyotopta iki populasyon da birbirlerinin yiyeceğine, yaşama yerine ve
diğer gereksinimlerine düşmanca saldırır. Sonunda bu ilişkiden her ikisi de zarar
görür. Örneğin, aynı ambarda yaşayan Tribolium ve Oryzaephilus türleri devamlı
çekişme halindedir. Aynı türün bireyleri arasında türiçi, farklı türler arasında türlerarası
çekişme sözkonusudur (Önder, 1982).
3. Ortak yaşam (Mutualism)
İki populasyon arasında zorunlu ilgi var. Bir çok araştırıcı tarafından simbiyosis
olarak adlandırılır. Örneğin yaprakbiti karınca ilişkisi buna örnektir.
4. Birlikte yararlanma (Protocooperation)
Zorunlu olmadığı halde, yardımlaşmayla iki populasyon da aralarındaki ilgiden
yararlanır. Örneğin danaburnu (Gryllotalpa gryllotalpa) beslenirken kestiği
bir bitki parçası çürümeye yüz tutarken bundan çürükçül maddelerle beslenen
saprofag böcekler de yararlanır.
5. Tek yönlü yararlanma (Commensalism)
İki türe ait populasyon arasındaki ilgiden bir populasyon yararlanırken diğerinin
bundan etkilenmemesi durumudur. Örneğin yaprakbitlerinin çıkardığı tatlımsı
maddeden karıncaların beslenmesi ve bundan tek yönlü olarak yararlanması
sözkonusu iken diğeri bundan etkilenmez.
6. Tek yönlü zararlanma (Amensalizm)
İki populasyon arasında ilgi kurulduğunda bu türlerden biri etkilenmediği
halde, diğeri bu ilgiden olumsuz yönde etkilenir.
Örneğin aynı yaprak üzerinde yaşayan iri vücutlu bir tırtılın gezinirken bir
yaprak bitini ezip öldürmesi bu ilişkiye örnek olarak verilebilir.
7. Asalaklık (Parasitism) ve Avcılık (Predation)
Asalak ve avcının yaşamını sürdürebilmesi için konukçusu ile ilgi kurması zorunludur.
İlgi kurulduğunda asalak ve avcının populasyonunda bir artma, konukçu veya
avın populasyonunda bir azalma görülür. Yani aralarında negatif bir ilişki vardır.