CEVAP:

Devletin büyümesinde nüfus artışı, kentleşme, ekonominin yapısındaki değişme, enflasyon vb. faktör rol oynamaktadır. Ancak Nobel ekonomi ödülü sahibi James M. Buchanan bu faktörler dışında devletin sürekli büyümesinin nedenlerini şu şekilde açıklamaktadır: Politik müteşebbislerin (politikacıların)“politik gelir”şeklindeki çıkarlarını maksimize etme eğilimleri kamu harcamalarını arttırmaktadır.Oylarını maksimize etmeye çalışan politikacılar artan kamu harcamalarını çoğunlukla emisyon ve borçlanma ile finanse etmektedir. Mali aldanma (fiscal illusion) adı verilen bir olay neticesinde de devlet büyümektedir. Mali aldanma kavramı, dolaylı vergiler veya kaynakta tevkif usulüne göre tahsil edilen dolaysız vergiler neticesinde vergi yükümlülerinin vergi ödediklerinin farkına varmamaları, dolayısıyla kendilerine sağlanan kamu hizmetlerinin bedelini doğru olarak saptayamamaları durumunu ifade etmektedir. Bir başka ifade ile vergi ödeme konusundaki bilinçsizlik, vergi mükelleflerinin kamu hizmetlerine olan talebini arttırmaktadır. Sonuç itibariyle kamusal mal ve hizmetlere olan talebin artması kamu harcamalarının genişlemesi sonucunu ortaya çıkarmaktadır.