ORTA ASYA TÜRK TARİHİ Dersi TÜRKİSTAN HANLIKLARI soru detayı:
SORU:
Buhara Hanlığı’nın yerine geçen Astrahan Hanedanlığı’nın iktidar dönemi, hangi olaylar sonrasında ve ne zaman başlamıştır?
CEVAP:
Yar Muhammed (ö. 1612) 1556 yılından sonra, II. Abdullah’ın babası İskender Han zamanında Buhara’ya iltica etmiştir. İskender Han, kızlarından Masume Sultan Hanım’ı onunla, Zühre Hanım’ı ise onun oğlu Canı Muhammed ile evlendirip bu ailenin üyelerine Horasan’daki şehirlerin yöneticiliğini vermiştir. II. Abdullah Han döneminde de prestijli konumları devam eden bu aile, ne var ki, Abdulmümin Han ile anlaşamayınca aralarında sürtüşme çıkmış, bu dönemde ailenin en etkin bireyi olan Canı Muhammed’in oğlu Din Muhammed (1564-1598), babasını han ilan etmiştir. Bu arada II. Abdullah’ın öldüğü haberini alan dönemin Safevî Devleti hükümdarı Şah Abbas (1588-1629), Horasan bölgesini fethe çıkınca Din Muhammed onunla 10 Ağustos 1598’de Pul-ı Salar Savaşı’nda karşı karşıya gelmiştir. Din Muhammed bu savaşı kazanamadığı gibi hayatını da kaybetmiş, Horasan bölgesi de Safevî hâkimiyetine girmiştir. Onun ölümü üzerine kardeşi Baki Muhammed, taraftarlarıyla birlikte Mâverâünnehr bölgesine çekilmiş, kısa süre içinde burada kontrolü ele alarak babası Canı Muhammed’i Semerkand’da tahta oturtup onun adına hutbe okutarak sikke darp ettirmiştir. Böylece 1599 yılı baharından itibaren Buhara Hanlığı’nda yeni hanedanın iktidar dönemi başlamıştır.