CEVAP:

24 Nisan 1920 günü saat 10.00’da toplanan BMM “5” birleşim olarak devam etti. Milletvekilleri tutanaklarını inceleyen komisyonun hazırladığı rapor okunduktan sonra, ilk sözü yine Mustafa Kemal Paşa aldı. Açık ve gizli oturumlarda 30 Ekim 1918’den 23 Nisan 1920’ye kadar yaşanan olayları belgelere dayalı olarak anlattı. Osmanlı döneminde izlenen siyasetin yeni Türkiye’nin siyasi politikası olmayacağını belirtti. O’na göre, Osmanlı Devleti’nin izlediği siyaset milli olmadığı gibi aynı zamanda belirsiz ve istikrarsız bir siyasetti. Çeşitli milletleri ortak ve genel bir ad altında toplamak ve bu değişik ulusları eşit haklar ve koşullar altında bulundurarak güçlü bir devlet kurmak parlak ve çekici bir siyasal görüştü, ama aldatmacaydı. Hiçbir sınır tanımayarak dünyadaki bütün Türkleri bir devlet olarak birleştirmek ise ulaşılmayacak bir amaçtı. Bu, yüzyılların ve yüzyıllarca yaşamakta olan insanların çok acı, çok kanlı olaylar ile ortaya koyduğu bir gerçektir. Mustafa Kemal Paşa bu düşünceleri ile Osmanlıcılık, İslamcılık ve Turancılık gibi politikaların gerçekleşmeyecek bir düş olduğunu açıkça belirtiyordu. bu konuşma Yeni Türkiye Devleti’nin izleyeceği ulusal, barışçı ve gerçekçi bir politikanın da temelini oluşturdu.