TÜRK DÜŞÜNCE TARİHİ Dersi Çağdaş İslâm Düşüncesi Kişiler ve Görüşler soru detayı:
SORU:
Çağdaş İslam düşüncesinin önemli simalarından biri olan Muhammed Abduh’un savunduğu belli başlı düşünceler nelerdir?
CEVAP:
Muhammed Abduh düşüncesinin temellerini şöyle sıralamak mümkün:
Felsefî tefekkür bizi, varlığımızı tam bir tecrübe ve şuurla kavramamız için aktif olarak dünyada yerimizi almaya, sorumluluklarımızı yerine getirmeye yöneltmeli, inzivaya çekilip murakabeye dalmaya sevk etmemeliydi.
Mantık ilmi hakkındaki düşünceleri de, Abduh'un doğru düşünce ile amel-i saliha arasında dinamik bir ilişkinin var olduğuna dair kesin inancını niteler görünmektedir.
Abduh, aklî delillerin imanı zayıflatmayıp aksine güçlendireceğine ve düşünme sanatı ve bilimi olan mantığın değerini tam olarak kavramanın İslâm kelâmı için zorunlu olduğuna dikkat çekmiştir.
Bazılarının iddia ettiği gibi içtihad kapılarının kapalı olmadığını, aksine, değişen hayat şartlarının ortaya çıkardığı sorunlara tatmin edici cevaplar vermek için ardına kadar açık olduğunu söylemiştir.
Abduh, İslâm'ın aslında akılcı bir din olduğunu ileri sürmüştü. "İslâm", demişti, "insanı din adamlarının otoritesinden kurtarıp Allah'la yüz yüze getirmiş ve ona hiçbir aracıya bel bağlamamayı öğretmiştir."