YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi Metin Çözümlemeleri soru detayı:
SORU:
Çalıkuşu romanında düzen nasıldır?
CEVAP:
Çalıkuşu’nda anlatının düzeni olayların akışının genel olarak kronolojik verilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Birkaç yerde geri dönüşlerle olayların akış sırası değiştirilir. Çalıkuşu’nda ilk geriye dönüş, Feride’nin Bursa’da bir otelde günlüğüne anılarını yazmasıyla yapılır. Günlükte anlatılanlar bundan sonra –ana çizgi olarak- son bölüme (Beşinci Kısım) kadar zaman sırasına uygun akışla verilir. “Dördüncü Kısım” sonunda Feride’nin günlüğü bitmiş, kahraman anlatıcı yerini tanrısal anlatıcıya bırakmıştır. Bu son kısımda Feride’nin defterin sayfası bittiği için kapak üzerine yazdıklarının Kâmran ve Müjgân tarafından okunmasıyla, iki yıl önce Feride’nin Hayrullah Bey’le evlendiği düğün gecesine dönülür. Bu çok belirgin geri dönüşler dışında daha kısa süreli geri dönüşler de romanda yer alır. Ancak bütüne bakıldığında romanda anlatılan zamanın genel olarak çizgisel akışla, kronolojik bir düzen içinde verildiği görülür.