SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI Dersi SİSTEM TASARIMI soru detayı:
SORU:
Çıktı tasarımını açıklayınız?
CEVAP:
Çıktılar, sistem tarafından üretilen raporlardır. Ekranda, kâğıt üzerinde ya da daha farklı ortamlardan kullanıcıya sunulur. Aslında, sistemin en çok görünen kısmıdır. Amaç, bilginin en az çaba ile kullanıcının doğru anlayabilmesine imkân sağlayacak biçimde, kullanıcıya sunulmasıdır. Çıktılar için, çeşitli uygulama yaklaşımları vardır.
? Basılı Çıktı: Bilgisayar çıktısı için en yaygın ortam kâğıttır. Hâlihazırda, kâğıt en yaygın ortam olmaya devam etmektedir. Ancak henüz elde edilememiş kâğıtsız bir ofis beklentisi hep vardır. Bunun gerçekleşememesi psikolojik de olabilir. Her durumda, kâğıtlar bir çıktı aracı olarak kullanılmaya devam etmektedir. Kâğıt üzerinde çıktı oluşturmak için yazıcılar kullanılmaktadır. Yazdırma işlemi yapılan boş kâğıt üzerine tüm işaretlemeler ve bilgiler aktarılabildiği gibi, önceden bastırılmış yerleşim düzenine sahip formlara sadece değişken bilgiler bastırılarak da çıktı üretilebilmektedir. Baskı çıktısı için en genel biçim, tablodur. Tablo çıktı, bilgiyi metin ya da sayı sütunlarında sunar. Birçok bilgisayar programı, bu biçimde çıktılar üretmektedir. Bir başka alternatif ise bölgelenmiş çıktı olarak adlandırılmaktadır. Bölgelenmiş çıktı, metin ve sayıların tasarlanmış alan ya da kutular içerisinde formatlı sunulmasıdır. Bu çıktı tipi de tablo çıktı ile birlikte sıklıkla kullanılmaktadır. Form üzerinde her iki çıktı için de alanlar bulunmaktadır.
? Ekran Çıktısı: Bilgisayar çıktıları için en çok gelişen ortam, bilginin çevrimiçi olarak gösterildiği bilgisayar ekranıdır. Ekran çıktısı, sistem kullanıcısına bilgiye uygun erişim imkânı sunmaktadır. Ancak bilgi ekranda geçicidir. Bilgi ekrandan kaldırıldığında, kullanıcının tekrar görüntülemesine kadar kaybolur. Bundan dolayı, basılı çıktı seçeneği genellikle ekran çıktısı ile birlikte sunulur. Ekran çıktısı üzerinden onaylanarak, basılı çıktı üretilebilir. Ekran çıktısı, grafik biçimde sunulabilir. Grafik çıktı olarak adlandırılabilecek bu çıktı biçimiyle bilgi, tablo çıktıya göre daha verimli bir şekilde kullanıcıya sunulabilir.
? Çoklu ortam: Çoklu ortam terimi, sayı, kod ve kelimeler gibi geleneksel biçim dışında sunulan bilgiyi tanımlar. Bu bilgi, grafikler, ses ve video içerebilir. Çoklu ortam çıktılarının kullanımı bilgi sistem uygulamalarının internete geçişi ile artmıştır. Çoklu ortam, daha çok grafik çıktı olarak algılansa da diğer çoklu ortam biçimleri, geleneksel ekran tasarımında yer almaktadır. Animasyonlar, filmler vb. çoklu ortam çıktılarıdır. Örneğin, ürün tanımlamaları için
çoklu ortam destekli ürün katalogları sunulmaktadır. Elbette, çoklu ortam sadece ekran üzerinden sunulan bir çıktı türü değildir. Telefon üzerinden ses, bilgi sisteminin çıktısı olarak sunulabilmektedir.
? Elektronik Posta (e-posta): Elektronik posta, modern iş dünyasında bir çıktı tipi olarak kullanılmaktadır. Yeni bilgi sistemlerinin, e-posta üzerinden çıktı üretme imkânı bulunması beklenmektedir. Özellikle web tabanlı alışveriş sistemlerinde, sipariş alındığında, sipariş bilgisi otomatik olarak elektronik posta çıktısı olarak müşteriye ulaştırılmaktadır. Ayrıca sistem içerisinde üretilen çıktılar, e-posta desteği ile geliştirilebilmektedir. Örneğin, yeni üretilen bir rapor için ilgili kişilere haber vermek üzere otomatik e-posta gönderilmektedir. Kişi, rapora erişerek raporun basılı çıktısını alabilmektedir.
? Köprüler (Hyperlinks): Günümüzde birçok çıktı, web tabanlı olarak sunulmaktadır. Birçok veritabanı ve tüketici sipariş sistemleri, web desteğine sahiptir. Web bağlantıları, kullanıcının kayıt listelerine erişmesine, ilgilendiği kaydı aramasına ve farklı düzeylerde ayrıntılı bilgiye erişmesine imkân vermektedir. Sistem tarafından oluşturulan raporları İnternet üzerinden dağıtmak için, kolayca HTML ve XML formatlarına dönüştürecek birçok teknoloji bulunmaktadır. Böylece, basılı rapora ve işletim sistemine göre değişkenlik gösteren ekran çıktısına bağımlılık ortadan kalkmaktadır. Çünkü web tarayıcıları, her bilgisayarda çalışmakta ve rapor hepsinde aynı şekilde sunulabilmektedir.