BAHÇE TARIMI I Dersi BAHÇE BİTKİLERİNİN FİZYOLOJİK ESASLARI soru detayı:
SORU:
Çimlenmenin gerçekleşebilmesi için gerekli şartlar nelerdir?
CEVAP:
Normal şartlar altında çimlenmenin gerçekleşip sağlıklı bir bitkinin oluşabilmesi için öncelikle tohumun içerisindeki embriyosunun gelişme aşamalarını tamamlamış, sağlıklı ve canlı olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra tohumun çimlenebilmesi için istediği en uygun çevre koşullarının oluşması ve tohumun gerçek dinlenmede olmaması gerekmektedir. Çimlenme için gerekli tüm özelliklere sahip olan tohumun çimlenmesinde sorunlar yaşanmaması için tohum ekim işleminin de hatasız ve usulüne uygun yapılması gerekmektedir. Tohumun gereğinden fazla derine ekilmesi, toprağın çok kuru veya aşırı nemli olması, tohum ekimini takiben fazla bastırılarak toprağın sıkıştırılması ve havasız kalması çimlenmeyi engelleyici etki yapmaktadır.
Tohumda çimlenmenin olması için öncelikle tohumun nemli bir ortamda su alarak şişmesi gerekmektedir. Su alımı sayesinde embriyoda şişme ve hacim artışına paralel olarak pek çok bitkinin tohumunda kotiledonların ayrılması ve tohum kabuğunun yırtılması sonucu kökçüğün, bunu takiben sürgün ucunun kolaylıkla çıktığı görülmektedir. Tohumun içerisine su girişi aynı zamanda çimlenme için gerekli pek çok metabolik olayın meydana gelmesi için gerekli enzimatik reaksiyonların başlamasını da teşvik etmektedir. Bu aşamada en önemli olaylardan birisi solunumun hızlanması sonucu embriyonun besin ihtiyacını karşılayacak olan endosperm dokusunda bulunan depo karbonhidratlarının (nişastanın) embriyo tarafından kullanılabilecek formdaki şekerlere dönüştürülmesidir. Bu aşamada solunum hızlandığı için ortamdaki oksijen de önem kazanmaktadır. Bununla birlikte büyümenin teşvik edilmesi için gerekli olan hormonlardan gibberllik asit (GA3) sentezi de başlatılır. Bunun yanı sıra çimlenme için gerekli protein ve amino asit sentezleri de gerçekleştirilir. Bu aşamada çevresel faktörlerden suyun yanı sıra sıcaklık da önemlidir. Bahsedilen bu metabolik olaylar belli sıcaklık derecelerinde gerçekleşmektedir. Dolayısıyla sıcaklık, çimlenme oranı ve çimlenme hızına etki etmektedir. Çevresel faktörlerden ışık ise çimlenmeyi engelleyici etkiye sahiptir. Genellikle bahçe bitkilerinin tohumları karanlıkta çimlenmektedir.