AİLE YAPISI VE İLİŞKİLERİ Dersi CİNSELLİK VE ÜREME SAĞLIĞI soru detayı:
SORU:
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ne şekilde fark edilir?
CEVAP:
Her hastalığın belirtileri farklı şekilde kendini gösterir. Bunlar kısaca şöyle açıklanabilir:
• AIDS: Belirtiler mikrop vücuda girdikten yıllar sonra ortaya çıkmaktadır. Testlerle anlaşılması için de yaklaşık 3 ay geçmesi gerekmektedir. Geçmeyen soğuk algınlığı benzeri şikayetler, nedeni olmayan kilo kaybı, ishal, lenf bezlerinde şişlik, ağızda beyaz lekeler, deri-ağız-burun ya da makatta sedef rengi yumrularla anlaşılır.
• Bel Soğukluğu (Gonore): Kadınlarda sarı ya da beyaz vajinal akıntı, her zamankinden daha ağrılı adet kanaması, idrar yaparken ya da dışkılarken ağrı, karın alt bölümünde ağrı ve kramplarla anlaşılır. Erkeklerde penisten koyu sarı ya da beyaz akıntı, idrar yaparken ya da dışkılarken ağrı ya da yanma ile belirti verir.
• Cinsel Organ Siğilleri: Cinsel ilişkiden 1-6 ay sonra cinsel organ ya da makatta siğiller, cinsel organların etrafında kaşınma ve yanma ile belirti verir.
• Frengi (Sifiliz): Üç dönemi vardır ve her dönemde ayrı belirtiler verir:
• İlişkiden 3 hafta-3 ay sonra cinsel organ, makat veya ağızda ağrısız yaralar ortaya çıkabilir, vücutta yumrular oluşabilir (1. Dönem)
• Yaralardan 3-6 hafta sonra vücutta kaşıntısız deri döküntüleri (2. Dönem) görülür.
• Tedavi edilmemiş hastaların dörtte birinde geç dönem belirtileri görülür. Bu dönemde kalp, büyük damarlar, beyine yayılır ve öldürücüdür.
• Gonokoksik Olmayan İdrar Yolu Enfeksiyonu: Her iki cinsiyette de görülebilir. Kadınların çoğu ile bazı erkeklerde belirti vermez. Cinsel ilişkiden 1-3 hafta sonra ortaya çıkar. Penisten sarı ya da beyaz akıntı, kadında vajinada yanma-kaşıntı, idrar yaparken yanma ya da ağrı görülür.
• Hepatit B: Virüs vücuda girdikten sonra 6 hafta 6 ay sonra belirtiler görülür. Halsizlik, baş ağrısı, ateş, bulantı, kusma, iştahsızlık, karında hassasiyet, koyu renk idrar, açık renk dışkı, derinin ve göz akının sararması görülür.
• Klamidya: Cinsel ilişkiden 7-21 gün sonra enfeksiyon ortaya çıkarken, kadınların çoğu ve erkeklerin bir kısmında belirti görülmeyebilir. Vajinal akıntı, adet kanaması dışında vajinal kanama, idrar yaparken yanma ya da ağrı, karın alt kısmında ağrı, bazen ateş ve bulantı görülür. Erkeklerde ise penisten beyaz su gibi bir akıntı gelmesi, idrar yaparken ağrı ya da yanma olabilir.
• Trikomonas: Cinsel ilişkiden 3-28 gün sonra ortaya çıkar. Bazı kişilerde belirti görülmez. Kadınlarda köpüklü (kabarcıklı), kötü kokulu, yeşilimsi vajinal akıntı olurken erkeklerde penisten akıntı gelir.
• Uçuklar (Herpes): Cinsel ilişkiden 2-30 gün sonra ortaya çıkar. Bazı kişilerde belirti vermez. Soğuk algınlığına benzer belirtiler, cinsel organ ya da ağız etrafında küçük ve ağrılı kabarcıklar, kabarcıkların ortaya çıkmasından sonra kaşıntı ve yanma olabilir. Kabarcıklar 1-3 hafta sürer. Kabarcıklar geçse bile hastalık devam edebilir, kabarcıklar tekrar çıkabilir.
• Kasık Biti: Kaşıntı yapar. Deride kırmızı morumsu lekeler görülür.
• Uyuz: Yoğun kaşıntı yapar. Özellikle bilekte ve parmak arasında kırmızı-mor nokta şeklinde tünellerin ağızları görülür. Genital bölgede küçük morumsu noktalar görülebilir.