ÇOCUK GELİŞİMDE NORMAL VE ATİPİK GELİŞİM Dersi ÇOCUK GELİŞİMİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Çocuk gelişimi araştırmalarında etik konusunun önemini açıklayınız.


CEVAP:

Türk Dil Kurumu sözlüğünde etik, “çeşitli meslek kolları arasında tarafların uyması veya kaçınması gereken davranışlar bütünü” olarak tanımlanır. Çocuk gelişimi konusunda çalışan tüm personelin de etik konusunda duyarlı davranması gerekmektedir. Henüz annenin gebelik döneminde bebeğin gelişimini izleyen çocuk doktorundan, okul öncesinde eğitim veren öğretmenine kadar herkes tarafından uyulması gereken kuralar vardır. Kimi zaman bu kurallar ve kaçınılması gereken davranışlar yazılı olabilirken, kimi zaman yazılı olmayabilir. Ancak etik kurallar o mesleğin eğitimi sırasında adaylara kazandırılması gereken davranışları içerir. Okul öncesi dönem çocuklarla çalışacak bir öğretmenin, öğretmen yardımcısının en önemli ilkesi çocuğun güvenli ve sağlıklı bir ortamda bulunmasını sağlamaktır. Eğer okul ya da kurumda böyle bir ortam yoksa ve çocuk bu durumdan zarar görüyorsa öğretmen bu durumu düzeltmenin yollarını bulmalıdır. Kendisi bulamıyorsa ilgilere gerekli uyarılarda bulunmalıdır. Eğer bunları yapmıyorsa etik davranmıyor demektir. Gelişim araştırmalarında etik ilkelerin tüm bilimsel araştırmalarda benimsenen etik ilkelerden bir farkı yoktur. Bir farklı yanı katılımcıların bebek olması, çok küçük yaşta olması, kendisiyle ilgili yapılacak araştırmalara ve uygulamalara karar verme yetisinin olmaması gibi özelliklerdir. Her ne kadar yasal temsilcisinin izniyle çocuk üzerinde bazı araştırma ve uygulamalar yapılıyorsa da dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Etik kuralların özünde yapılan araştırma ya da uygulamanın katılımcıya hiç bir şekilde zarar vermeden gerçekleştiriliyor olmasıdır. Türkiye Bilimler Akademisinin hazırladığı Bilimsel Araştırmalarda Etik kitabında nasıl bir araştırma yapılıyorsa yapılsın katılımcının çok açık biçimde bilgilendirilmesi, yazılı olarak olurunun alınması zorunluluğu olduğu belirtilir. Kendi kendine karar verme yetisi olmayanların ise yasal temsilcilerinden, eğer çalışma bir kurumda yapılıyorsa kurum yetkilililerinden de yazılı olur alınması gerekir. Aynı zamanda katılımcının araştırmanın herhangi bir aşamasında çekilme hakkı olduğu, araştırmaya devam etmek için hiçbir şekilde zorlanamayacağı etik ilkeler içerisindedir. Atipik gelişim gösteren çocuklarla yapılan çalışmalarda da araştırma etiği ilkeleri uygulanır. Özel gereksinimleri olan bireylerin eğitiminde öncü kuruluş olan CEC (Ayrıcalıklı Çocuklar Birliği) özel gereksinimleri olan çocuklarla yapılacak çalışmalarda kanıta dayalı uygulamalara yer verilmesi gerektiği üzerinde durur. Yine çalışmalarda öncelikli konunun çocukların güvenliği ve yapılan uygulamalardan psikolojik ve fiziksel açıdan zarar görmemesi için tedbir alınması gerektiğini vurgular.