ANAYASA II Dersi YÜRÜTME ORGANI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Cumhurbaşkanının yetkileri nelerdir?


CEVAP: Cumhuriyet Anayasaları, cumhurbaşkanına tanıdıkları yetkiler yönünden incelendiğinde, bu Anayasalar arasında önemli bir farkın olduğu görülmektedir. 1924 ve 1961 Anayasalarının sembolik konularla sınırlı yetkiler sunduğu cumhurbaşkanına, 1982 Anayasası, çok geniş yetkiler tanımıştır. 1982 Anayasasının 104. maddesi, bu Anayasanın, cumhurbaşkanlığını sınırlı yetkileri haiz bir makam olarak düzenlemediğini, tam aksine bu makamı, devlet hayatının en güçlü unsuru haline getirdiğini göstermektedir. Maddenin ilk fıkrasına göre: Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir. Maddenin devamında ise, cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, bu görev ve yetkilerin ilgili bulunduğu devlet organları esas alınarak uzun bir liste halinde sıralanmıştır. Böylece cumhurbaşkanına, parlamentarizmin doğasıyla bağdaşmayan çok geniş yetkiler tanınmıştır. Üstelik Anayasa, bu görev ve yetkilerden hangilerinin cumhurbaşkanı tarafından tek başına, hangilerinin başbakan ve ilgili bakanın karşı-imzasıyla kullanılacağını açık olarak hükme bağlamamıştır. Bu nedenle, 104. maddeyle cumhurbaşkanına tanınan yetkilerden hangilerinin tek başına kullanılacağı, Ergun Özbudun’un işaret ettiği gibi, yetkinin mahiyetine bakılarak tespit edilecektir. 104. maddede yer alan yetkilerin genişliği, Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, bu Anayasa ile benimsenen hükümet sisteminin niteliğinin ne olduğu tartışmalarını da beraberinde getirmiştir.