CEVAP:

Kemalizm, Mustafa Kemal’in temelini attığı bir ideolojik yaklaşımdır, amacı bağımsız bir ulusal devlet ve yeni bir siyasi rejim kurmaktır. Yeni rejim, Türklerin laik cumhuriyetidir. Cumhuriyet rejimine geçiş, saltanatın kaldırılması ve ulusal egemenliğe dayalı halk hükûmetinin kurulması sürecini başlatmıştır. Mustafa Kemal bunun nasıl bir cumhuriyet olduğuna dair Nutuk adlı eserde tanımlamalar getirmiştir. Nutuk’taki Milliyetçilik (CHP’nin 2. Oku) kültürel ve mekânsal milliyetçiliktir, yani mevcut sınırlar içinde millî aidiyeti tanımlar; fetihçi ve yayılmacı değildir. Kemalizm, bu yönü ile toplumun büyük bölümü tarafından paylaşılan, “ulusal modernleşme ve ulus devlet”i idealize eden bir ideolojidir. Kemalizm Türkiye’de çoğu zaman adı açıkça konan bir resmî ideoloji olmuştur. Önce tek parti ve millî şef döneminde (1923-45/50) sonra da Atatürkçülük olarak 1980 sonrası Türkiye’sinde yeniden tanımlanmıştır.

Kemalist ideoloji Cumhuriyet Halk Partisi ile özdeşleşen Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Milliyetçilik, Inkılapçılık/Devrimcilik ve Laiklik ilkeleriyle kendini tanımlamıştır. Bunların en çarpıcı sonucu saltanat ve hilafetin kaldırılması olmuştur. Kemalizmde iktidar meşruiyetini dinî bir kutsallıktan değil “millî egemen- lik”ten alacak şekilde tasarlanmış, vatandaş ile devlet “millî egemenlik” çerçevesinde bir araya getirilmiştir. Cumhuriyet ile birlikte Osmanlı Devleti’nin dinsel meşruiyetinin yerini “laik”lik almıştır. Bu pozisyon devrimcilik ilkesiyle tutarlılık içindedir çünkü Kemalizm geleneksel dinî, sosyal ve kültürel kodları ülkenin iler- lemesinin önünde bir engel olarak görmüştür. Buradan hareketle, topluma ve devlete hâkim olan bu değerlerin (kalkınma ve çağdaşlık adına) kökten değiştirilmesi planlanmıştır.