ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ I Dersi YENİ TÜRK DEVLETİ'NİN İLANI: LOZAN'DAN CUMHURİYET'E soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Cumhuriyetin İlanı sürecinde Mecliste hangi
gelişmeler yaşandı?


CEVAP:

İkinci Meclisin çalışmaya başlamasıyla birlikte Mecliste
muhalefet rüzgârları esmeye başladı. İçişleri Bakanı Fethi
Okyar’ın istifa etmesi ve bu koltuğa muhaliflerin kendi
adaylarını getirmek istemeleri üzerine Mustafa Kemal
Paşa bu gelişmelerden rahatsız oldu. Hükümeti
Çankaya’da toplayarak istifa etmelerini istedi. Ayrıca
mevcut hükümet üyelerinden hiç kimsenin yeni kurulacak
kabinede görev kabul etmemesinin uygun olacağını
bildirdi. Böylece muhalefet grubuna bir hükümet kurma
fırsatı verilmiş olacaktı. Aslında bu aynı zamanda bir
iktidar mücadelesiydi. 29 Ekim 1923 tarihinde meclis eski
hükümetin yerine daha kuvvetli bir hükümet kurmaya
çaba harcadı ama sonuç alınamadı. Aynı gün Gazi
Mustafa Kemal Paşa, daha önce hazırlığını yaptığı ve
bunu başta İsmet İnönü olmak üzere yakın arkadaşlarıyla
paylaştığı, kurulmasını düşündüğü Cumhuriyet İdaresi’nin
mecliste görüşülmesini istedi. Meclis oy çoğunluğu ile
Cumhuriyet İdaresini kabul etti. Cumhurbaşkanı Gazi
Mustafa Kemal Paşa seçildi. Başbakanlığa İsmet İnönü
getirildi. İsmet İnönü hükümeti güvenoyu aldı.