ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ I Dersi YENİ TÜRK DEVLETİ'NİN İLANI: LOZAN'DAN CUMHURİYET'E soru detayı:
SORU:
Cumhuriyetin ilanının Türk toplumu üzerindeki etkileri
nasıl oldu?
CEVAP:
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin 29 Ekim 1923
tarihinde ilanı ile altı yüzyıllık bir dünya devleti resmen
yıkılmış; aynı millete dayanan birlik anlayışı, sistemi ve
idealleri farklı yeni bir kadronun idaresinde yeni bir devlet
doğdu. Cumhuriyetin ilanında amaç, medeni dünya ile
Türkiye arasında açılan boşluğu bir an evvel kapatmak
hatta muasır medeniyetin üstüne çıkarmaktı. Cumhuriyet
sistemi, Yeni Osmanlı düşüncesinde 1860’lı yıllardan
itibaren tartışıldığı gibi Atatürk’ün de 1923’ten çok
önceleri Türkiye’nin kurtuluşu için meşruti-monarşi tarzı
bir yönetimin yeterli gelmeyeceği düşüncesi
bilinmekteydi. Önceki dönemlerde devleti kurtarmak ve
düzeni ıslah etmek amacıyla yapılanların yarım işler
olduğunun bilinci ile Mustafa Kemal Paşa, bir daha aynı
sıkıntıları yaşamamak amacıyla gerekli gördüğü bütün
köklü değişikleri birbiri ardına hayata geçirdi.
Cumhuriyetin ilanı, anlayış değişimi gibi son derece güç
ve zahmetli bir sosyal inkılabı gerçekleştirmenin ilk
adımını sağladı. Cumhuriyeti Atatürk’ün en büyük başarısı
ve Türk Milletinin onun önderliğinde gerçekleştirdiği en
büyük inkılap olarak anlamak gerekir.