TARLA BİTKİLERİ I Dersi SICAK İKLİM TAHILLARI-I (MISIR VE DARILAR) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Darının ekonomik önemini anlatınız?


CEVAP: Sorgum buğday, pirinç ve mısırdan sonra dünyada en fazla üretilen tahıl cinsidir. Başta tane ürünü, silajlık, yeşil yem-hasıl ve kuru yem, süpürgelik ve şıralık olmak üzere birçok çeşidi vardır. Tüm kıtalara dağılmış bulunan sorgum formları-coğrafi çeşitleri (Milo, Kafir, Shallu, Dura, Feterita, Hegari, Guinea, Kaoliang), morfolojik ve fizyolojik özellikleri ve ekolojik istekleri bakımından büyük farklılıklar gösterirler. Dünyada sorgum ekiliş azalma göstermekle birlikte hala önemini korumaktadır. Ekim alanı ve üretim bakımından tahıllar içinde 5. sırada yer alır. Tane ve silajlık-yemlik sorgum, çoğunlukla uygun bir mısır yetiştiriciliği için çok kurak ve sıcak olan alanlarda, mısıra alternatif olarak yetiştirilmektedir. Sorgum su basmalarına, tuzlu ve bitki besin maddelerince fakir topraklara mısıra göre daha fazla tolerans gösterir. Bitki bu koşullara çeşitli özelliklerinden dolayı adapte olmuştur. Son yıllarda kurağa ve sıcağa daha dayanıklı sorgum çeşitleri de bulunmuştur. Sorgum, toplam 44.7 milyon hektarlık ekim alanı ile dünya tahıl ekim alanlarının % 6.6’lık kısmını kapsamakta, 58.6 milyon ton üretimle dünya tahıl üretiminin % 2,8’ni sağlamaktadır. Ekiliş alanı ve üretim bakımından; buğday, çeltik, mısır ve arpadan sonra beşinci sırada yer almaktadır. Sorgumun 2005 yılında dünya verim ortalaması 131 kg/da olarak bildirilmektedir (Anonymous 2005). En fazla yetiştirildiği ülkeler sırasıyla Hindistan, Sudan,Nijerya, A.B.D, Nijer, Meksika, Burkina Faso, Etiyopya ve Mali’dir. Sorgum tek yıllık ya da kısa süreli çok yıllık bir bitkidir. Uzun boylu çeşitleri 4 metre bitki boyunda olup, tane ürünü tipleri dışında bitki hariç sapları tatlıdır. Çiçek salkımı 8-40 cm uzunluğunda dağınık ve sık biçimde bulunur. Saplı ve sapsız başakcıklar çiçek salkımında bir arada bulunur. Olgunlaşmada sapsız başakçıkların (fertil) dış kavuzları kırmızı, kırmızımsı kahverengi, saman renginde veya sarımsıdır. Bazen de koyu kırmızı veya kırmızımsı renklerle taneleri lekelenmiş gibidir. Taneler çoğunlukla kırmızı veya kırmızımsı kahverengidir. Olgunlukta bile sapsız başakçıklar dökülmez ve devamlı kalır.