TÜRK HALK ŞİİRİ Dersi XV.-XVII. YÜZYILLARDA DİNÎ-TASAVVUFÎ TÜRK EDEBİYATI soru detayı:
SORU:
Dede Ömer Ruşeni'nin eserleri nelerdir?
CEVAP:
Ömer Rûşenî’nin, Divân, Çobannâme, Miskinnâme, Neynâme, Kalemnâme adlı eserleri vardır. Bunları sırasıyla muhtevalar itibariyle kısaca vermeye çalışalım:
Divân’da birkaç münâcât, beş na’t, beş terci-i bend, dört terkib-i bend, doksan kadar gazel, yüzden fazla tuyuğ, rubaî ve muhtelif beyitler bulunmaktadır.
Çobannâme, “Hz. Mûsâ ile Çoban” adlı kıssanın Rûşenî tarafından yapılmış genişçe bir tercümesidir. Eser, yaklaşık 1000 beyit kadar olup yirmi beş bölümden oluşmaktadır.
Miskinnâme de didaktik bir manzumedir. Bu eser, Rûşenî’nin mesnevileri içinde tamamıyla telif bir eser olması yanında, onun tasavvufî anlayışını da ortaya koyması bakımından önem taşımaktadır. Eser, 128 beyitlik bir girişten sonra başlamakta, çoğunlukla “hikâyet” başlığı altında 34 bölümden meydana gelmektedir. Bu bölümlerde; Hz. Peygamber ve ashabının başından geçen ibret verici olaylar, evliya menkıbeleri, çeşitli hikâyeler daima tasavvufî bir yorumla anlatılmıştır.
Neynâme, 1028 beyit ve Hâtime’siyle birlikte 24 bölümden oluşan mesnevinin aslında belli bir adı yoktur. Neynâme’nin önemli bir özelliği, Rûşenî’nin kendisi, doğum yeri ve ailesi hakkında bilgiler vermesidir.
Kalemnâme, 250 beyit hacminde olup, ilk 100 beyitte kalemden bahsedilmekte, geri kalan beyitlerde ise bazı hikâyelerle tasavvufî yorumlar yapılmaktadır.