AİLE SAĞLIĞI Dersi Yaşlılık ve Yaşlı Bakımı soru detayı:
SORU:
Demans ya da bunama ile ilgili bulgular nelerdir?
CEVAP: -
Unutkanlık: Yaşlının günlük yaşamını etkileyecek derecede hafıza kaybı vardır. Bu hastalığa sahip olan yaşlı; eşyaları uygunsuz yerlere koyar ve koyduğu yerleri unutur, tanıdığı insanların isimlerini ve yüzlerini unutur, biri iş yapıp yapmadığını unutur, yeni tanıştığı insanları hatırlayamaz.
-
Kazanılmış becerilerin kaybı: Alışveriş sonrası para üstünü hesaplayamaz, sık sık yemeği ocakta unutarak yakar. Araba kullanırken karşı tarafı tehlikeye atacak davranışlar gösterebilir. Yaşlı yeni becerileri de öğrenemez. Cep telefonunu nasıl kul- lanacağını, bankamatikten işlem yapmayı unutur.
-
İletişim: Uzun konuşmaları takip edemez, konuşmaların bazen sonlarını getiremez, sorularına yanıt alsa da unutur ve tekrar tekrar sorar. Aynı şekilde söylediğini unutarak aynı cümleleri tekrarlar.
-
Zaman ve mekân anlama yeteneğinde kayıp: Yaşlı bulunduğu yeri karıştır, doğum tarihini yaşını hatırlayamaz, kendine ait bilgileri tam olarak anlatamaz. Yıl, ay ve gün gibi zamansal bilgileri kaybeder.
-
Muhakeme güçlüğü: Yaşlı daha çok kolay karalara verdiği basit olaylar karşısında bile karar vermekte zorluk çeker. Neyin doğru, neyin yanlış olduğunu ayırt edemeyebilir. Bu nedenle kandırılmaya ve dolandırılmaya müsaittir. Evdekileri parasını çalmakla suçlayabilir.
-
Soyut düşünme yeteneğinde kayıp: Yaşlı daha önce üzerinde konuştuğu atasözleri veya deyimleri anlayamaz. İmaların ne almama geldiğini anlama ve ince düşünme yeteneğini kaybeder.
-
Davranış değişikliği: Yaşlı banyoya girdiğinde aynada kendisini yabancı olarak görebilir ve eve gelen bir hırsızın karşısında olduğunu düşünerek bağırabilir. Gündüz gördüğü hayaller ya da duyduğu sesler nedeniyle korkup taşkın davranışlar sergileyebilir.
-
Kişilik değişikliği: Şüpheci, sinirli, huzursuz ya da tamamen ilgisiz bir kişi haline gelebilir. Tüm huylarında değişmeler olur. Yaşlı yetersizlik hissi ile çöküntü yaşar.
-
Unutkanlık: Yaşlının günlük yaşamını etkileyecek derecede hafıza kaybı vardır. Bu hastalığa sahip olan yaşlı; eşyaları uygunsuz yerlere koyar ve koyduğu yerleri unutur, tanıdığı insanların isimlerini ve yüzlerini unutur, biri iş yapıp yapmadığını unutur, yeni tanıştığı insanları hatırlayamaz.
-
Kazanılmış becerilerin kaybı: Alışveriş sonrası para üstünü hesaplayamaz, sık sık yemeği ocakta unutarak yakar. Araba kullanırken karşı tarafı tehlikeye atacak davranışlar gösterebilir. Yaşlı yeni becerileri de öğrenemez. Cep telefonunu nasıl kul- lanacağını, bankamatikten işlem yapmayı unutur.
-
İletişim: Uzun konuşmaları takip edemez, konuşmaların bazen sonlarını getiremez, sorularına yanıt alsa da unutur ve tekrar tekrar sorar. Aynı şekilde söylediğini unutarak aynı cümleleri tekrarlar.
-
Zaman ve mekân anlama yeteneğinde kayıp: Yaşlı bulunduğu yeri karıştır, doğum tarihini yaşını hatırlayamaz, kendine ait bilgileri tam olarak anlatamaz. Yıl, ay ve gün gibi zamansal bilgileri kaybeder.
-
Muhakeme güçlüğü: Yaşlı daha çok kolay karalara verdiği basit olaylar karşısında bile karar vermekte zorluk çeker. Neyin doğru, neyin yanlış olduğunu ayırt edemeyebilir. Bu nedenle kandırılmaya ve dolandırılmaya müsaittir. Evdekileri parasını çalmakla suçlayabilir.
-
Soyut düşünme yeteneğinde kayıp: Yaşlı daha önce üzerinde konuştuğu atasözleri veya deyimleri anlayamaz. İmaların ne almama geldiğini anlama ve ince düşünme yeteneğini kaybeder.
-
Davranış değişikliği: Yaşlı banyoya girdiğinde aynada kendisini yabancı olarak görebilir ve eve gelen bir hırsızın karşısında olduğunu düşünerek bağırabilir. Gündüz gördüğü hayaller ya da duyduğu sesler nedeniyle korkup taşkın davranışlar sergileyebilir.
-
Kişilik değişikliği: Şüpheci, sinirli, huzursuz ya da tamamen ilgisiz bir kişi haline gelebilir. Tüm huylarında değişmeler olur. Yaşlı yetersizlik hissi ile çöküntü yaşar.