CEVAP: On beşinci ve on altıncı yüzyıllardaki Rönesans ve Reform hareketleri de demokrasinin gelişiminde önemli bir kavşak noktasıdır. Bu dönem, Avrupa’nın kilisenin baskısından kurtulup modernleşme çağına geçmesinde büyük rol oynamış- tır. Makyavelizm olarak kavramsallaştırılan anlayışın ve “amaca giden her yol mubahtır” sözünün sahibi olan Machiavelli’nin yazılarında, pragmatizm ve rasyonellik ön plana çıkmaktadır.