HALKLA İLİŞKİLER Dersi BİLGİ TOPLUMUNDA HALKLA İLİŞKİLER VE HALKLA İLİŞKİLERE ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR soru detayı:
SORU:
Derinlemesine mülakat nedir, açıklayınız.
CEVAP:
Derinlemesine mülakat: Derinlemesine mülâkat, mülâkattan daha farklıdır. Normal mülâkattan daha uzun sürer, soruların belli bir sırası vardır. Bir olayla ilgili bilgileri ya da katılımları bir konuya ya da soruna ışık tutacak olan bir ya da daha fazla insanla gerçekleştirilir. Derinlemesine mülâkat zengin detayların elde edilmesini ve mülâkat yapılan bireyin herhangi bir şeyle ilgili gerçek düşüncelerini anlamamızı sağlar.
Bir yöntem olarak derinlemesine mülâkatın temel avantajları iki yönlüdür. Birincisi; bu yöntem, mülâkatı yapan kişiye araştırılan bir sorunu yakından tanıma fırsatı verdiği kadar, mülâkat yapılan kişiyi/kişileri de yakından tanıma şansı verir. İkincisi; mülâkatı yaptığınız kişinin bir yönü üzerine iç gözlem geliştirmemizi sağlar. Derinlemesine mülâkatın en büyük dezavantajı ise, yüksek maliyet taşıması ve çok zaman almasıdır. Çünkü iyi bir derinlemesine mülâkat yürütmek için bir dizi tarihsel/belgesel araştırma yapmak gerekir ve bunu gerçekleştirmek için bir kişiyi razı etmek güçtür. Halkla ilişkilerde derinlemesine mülâkatın kullanıldığı pek çok alan vardır. Örneğin yayınlanmak üzere kurumun belli bir yöneticisi ya da çalışanıyla ilgili yazı yazıldığında ya da özel bir sorun üzerine bakış açımızı derinleştirmek istediğimizde bu yöntemi kullanabilir. Derinlemesine mülâkatların maliyeti son derece yüksektir. Çünkü derinlemesine mülâkat yapacağımız kişinin bulunduğu yere gitmemiz gerekir. Örneğin uluslararası bir halkla ilişkiler sorunu söz konusuysa, yurtdışına çıkmamız gerekebilir. Yolculuk masraflarına ek olarak, mülâkatı gerçekleştirdiğimiz kişiyle ilgili onun zamanını aldığımız için bir ücret ödememiz gerekebilir. Son olarak mülâkatın deşifre edilmesi (çözümlenmesi) ve yazılı hale getirilmesi için bir ücret ödememiz gerekebilir. Zaman büyük bir dezavantaj yaratabilir. Yüzyüze görüşüyorsak bir saatten az sürmez, telefonla
yürüteceksek 5-15 dakika ya da daha fazla telefon görüşmesi yapmanız gerekebilir. Kiminle mülâkat yapacağımıza ve hangi soruları soracağınıza ilişkin olarak bir araştırma yapmamız gerekmektedir. Arkaplan bilgisine dair bir araştırma yapmak önemlidir çünkü derinlemesine mülâkat önceden tahmin edilmeyen yönlere de gidebilir. Mülâkatı yaptığımız kişinin verdiği yanıtlardan yeni sorular türetebiliriz, ancak temel olarak inceleyeceğimiz/araştıracağımız konudan uzaklaşmamamız gerekir. Pek çok mülâkatçı, aldıkları yanıtlar için hazırlıksızdır ve zenginleşecek bir mülâkat için verilen ipuçlarını kaçırırlar. Özetleyecek olursak; derinlemesine mülâkat yapmak mülâkatın yerinin saptanması, mülâkatın programının yapılması ve elde edilen verilerin analizini içerir.