MODERN FELSEFE I Dersi RÖNESANSTA FELSEFE-BİLİM VE İLK MODERN DÜŞÜNÜRLER: BACON VE DESCARTES soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Descartes’in töz, ruh ve ahlak anlayışını kısaca açıklayınız?


CEVAP: Descartes, tözü “var olmak için kendisinden başka hiçbir şeye gereksinim duymayan bir şey” olarak tanımlar ve Tanrı’yı sonsuz töz, ruh ve bedeni ise sonlu tözler olarak belirler. Ruh tözünün özü düşünmek, madde tözünün özü ise yer kaplamaktır. Bunlardan madde-cisim, tözü uzamsız var olamaz. Uzunluk, genişlik ve derinlikte uzamlılık bu tözün doğasını oluşturur. Bunlar maddesel tözün birincil nitelikleri, renk, ses, tat, sıcaklık gibi özellikler ise ikincil nitelikleridir. Uzama ilişkin niteliklerin bilgisi, nicelikle ilişkili oldukları, yani matematik dille ifade edilmeye uygundurlar. Maddesel tözün hüküm sürdüğü fizik doğa mekanik yasalara göre işler. Doğa, tüm devinimleri mekanik olan bir makinedir. Hiçbir boşluk içermez. Uzam da maddesel tözün geometrik kavramından başka bir şey değildir. Birbirlerine indirgenemeyecek yapıda olan bu iki farklı töz insanda bir arada nasıl bulunmakta, birbirleriyle nasıl etkileşmektedir? Zihin-beden ilişkisi sorunu olarak bilinen bu konuda Descartes ruh ve maddenin insan beynindeki kozalaksı bezde etkileştiklerini savundu. Törebilimi ise dört pratik ilkeye dayanmaktaydı: numaralandırmayı uygulayınız. • Ulusun yasalarına, törelerine, dinsel inançlarına boyun eğ. • Kanılarına bağlı kal ve seçtiğin eylem yolunda kararlı ol. • Kendini ve tutkularını çevrene ve talihine uyarla. • Senin için en iyi olacak yaşam uğraşını dikkatle seç.