CEVAP:

Yapıları ve içerdikleri maddeler nedeniyle uçağa yükleme/boşaltma sırasında özel hizmet gerektiren kargolardır. Bu özel kargolar:

• Bozulabilir Gıda Maddeleri: Bozulabilir bitki ve gıda maddeleri, yükseklik, ısı ve basınç gibi değişiklikler veya gecikme sonucunda bozulabilecek kargolardır. Çiçek, meyve ve sebze, yumurta, yenilebilen maddeler, taze balık, donmuş¸ balık ve etler bozulabilir kargo çeşitleridir. Bozulabilir kargoların taşınmasında şu konulara dikkat edilmesi gerekir:

o Kargonun gideceği ülkede bu tür kargo için herhangi bir kısıtlama olup olmadığı kontrol edilmelidir.

o Hava yolu taşıyıcısının bu tür kargo için herhangi bir kısıtlamasının bulunup bulunmadığı incelenmelidir.

o Kargo ambalajı çıkıştan varışa kadar bozulmadan gidebilecek sağlamlıkta ve uygunlukta olmalıdır.

o Karışık kargo içerisinde bozulabilir kargo varsa bu tür kargolar kabul edilmemelidir.

• Islak Kargolar: Sıvı ihtiva eden veya IATA Tehlikeli Maddeler Düzenlemeleri kapsamına girmeyen ancak tabiatı itibarıyla sıvı üretebilen kargolardır. Islak kargoların sevkiyatında uyulması gereken önemli hususlar şunlardır:

o En fazla istif sayısına göre üst üste istiflenmelidir.

o Kargonun gideceği ülkede bu kargo için herhangi bir kısıtlama olup olmadığı kontrol edilmelidir.

o Taşıyıcının bu kargo için herhangi bir kısıtlamasının olup olmadığı kontrol edilmelidir.

o Kargo içerisindeki maddelerin akmasını önleyecek nitelikte, IATA Tehlikeli Maddeler Düzenlemelerine uygun olmalıdır.

o Konulduğu konteynerler su sızdırmaz konteyner olmalıdır. o Karışık yükler içerisinde ıslak kargo sınıfına giren yük varsa kabul edilmemelidir.

o Kargo üzerine taşıma yön etiketi (This Way Up) işareti konulmalıdır.

• Ağır Kargolar: Parça başı ağırlığı 150 kilogramı aşan kargolar, hava yolu taşımacılığında ağır kargo olarak adlandırılmakta ve buna göre işlem yapılmaktadır. Açıkta gönderilen makine aksamı, otomobil, uçak motoru, borular, kablo makaraları, bu gruba giren kargolardır. Ağır kargoların taşınmasıyla ilgili özellikler şunlardır:

o Kargonun gideceği ülkede bu kargo için herhangi bir kısıtlama olup olmadığı kontrol edilmelidir.

o Kargo için bir kısıtlama olup olmadığı incelenmelidir.

o Transfer ve varış noktalarında yükleme boşaltma araç ve gereçlerinin varlığı ve kapasiteleri IATA kuralları kitabından kontrol edilmelidir.

o 300 kilogramı geçen kargolar konteynere konulmamalıdır.

o Yığma (Bulk) kargoların, yükleme, uçak kapı ölçüleri pozisyonu ve ağırlığı mutlaka belirtilmelidir.

• Kıymetli Kargolar: Bir kilogramının değeri 1000 USD (Amerikan Doları) ve üzerinde olan kargolar ile ismen tanımları yapılmış altın, elmas, platin, yasal para ve hisse senetleri gibi kıymetler ile talimat mektubu ekindeki diplomatik postalar kıymetli kargo olarak değerlendirilir. Kıymetli kargonun sevkiyatında dikkat edilecek konular şunlardır:

o Kargonun gideceği ülkede bu tür kargo için herhangi bir kısıtlama olup olmadığı kontrol edilmelidir.

o Taşıyıcının bu cins kargonun taşınmasında bir kısıtlamasının olup olmadığı belirlenmelidir.

o Karışık kargo içerisinde kıymetli kargo varsa kabul edilmemelidir. Bu tip kargolar birleştirilmez, tek basına konşimento düzenlenir.

o Kargonun üzerinde kargonun kıymetli olduğuna dair herhangi bir işaret ve etiket olmamalıdır. Normal kargo etiketleri yapıştırılmalıdır.

• Diplomatik Kargolar: Hükümetler veya onların yabancı ülkedeki temsilcileri arasında taşınan kargolar diplomatik kargo olarak adlandırılmaktadır.

o Kargoların üzerindeki mühür kontrol edilmelidir.

o Dış görünüşleri kontrol edilmeli, hasar durumunda kabul edilmemelidir.

o Konşimento üzerinde ‘Mal Cinsi’ hanesine kargonun diplomatik olduğu belirtilmelidir.

o Karışık kargo içerisinde diplomatik kargo varsa kabul edilmemelidir.

• Diğer özel kargolar: kaybolma riski yüksek olan kargolar, cenaze taşınması, kırılabilir kargolar, basım malzemesi ve canlı organlardır.

o Kaybolma riski yüksek olan kargolar olarak kol saatleri, bozuk madeni paralar, hayati öneme sahip ilaçlar, tabanca ve tüfekler sayılabilir. Bu tür kargoların ambalajları kontrol edilmeli, hasar tespit edilirse kabul edilmemelidir. Üzerine herhangi bir etiket ve işaret konulmamalıdır. Karışık kargo içerisine kabul edilebilirler.

o Cenaze, lehimlenmiş metal, çinko veya kurşun tabut ya da sağlam bir tahta kutu içerisine konulur ve üzeri çuval veya kanvas ile örtülür. Sandık veya kutu üzerine taşıma yön etiketi yapıştırılır. Cenaze ilaçlanmış ise ilaçlandığına dair belge ile konsolosluk tasdikini gösteren belge alınır. Kül halindeki cenaze tahta kutuda veya sandıkta kabul edilir. Çıkış noktasından varış noktasına kadar rezervasyonu yapılır. Konsolide edilmez, ayrı konşimento düzenlenir. Ara nokta ve varış noktası ile ilgili taşıma ve ülke kısıtlamalarının olup olmadığı kontrol edilir.