CEVAP:

Çocuğun süreç sonunda dil gelişiminde gecikme
görülmesi sonucu ne sadece çocuktan ne de sadece
başlangıç aşamasındaki çevreden kaynaklanmaktadır. Bu
sonuç zaman içerisinde çocuk ve çevrenin karşılıklı
karışık bir ilişki içinde birbirini etkilemesi sonucunda
ortaya çıkmıştır. Örneğin doğum esnasında yaşanan
sorunlar normalde sakin olan bir anneyi tedirgin ederek
kaygı sahibi yapmış olabilir. Annenin bu kaygısı ilk
aylarda çocukla olan yaşantısı süresince çocukla belirsiz
ve uygun olmayan etkileşimlerde bulunmasına neden
olabilir. Bu tutarsızlığa karşı bebek beslenme ve uyuma
düzenlerinde bazı düzensizlikler geliştirerek zor bir
mizaca sahipmiş gibi görünebilir. Bu zor mizaç annenin
çocukla geçirdiği zamanlarda edindiği keyfi azaltabilir.
Böylece anne çocukla daha az zaman geçirme eğiliminde
olmaya başlar. Eğer anne çocukla yeterince iletişime
girmez özellikle onunla konuşmaz ise çocuğun dil gelişimi
açısından edinmesi gereken becerilerde bir gecikme
yaşanabilir ve bu ilerde okul öncesi yıllarda çocuğun dil
gelişiminin zayıf olmasına neden olabilir. Karşılıklı
Etkileşim Kuramı gelişimi bütünsel bir bakış açısıyla ele
alır. Bu kurama göre çocuğun gelişimini etkileyen kültürel
ortamlar, aile ortamları ve ailelerin bireysel ortamları
bulunmaktadır. Kültürel ortamlar; eğitim, sosyalleşme
süreçleri, sosyal destek, inançlar, değerler ve çocuk
yetiştirme uygulamaları gibi şeyleri içerir. Ailenin içinde
bulunduğu kültür, aldığı eğitim, din, inanç, sahip olduğu
sosyal çevre, içinde yaşadığı kültürde uygulanan çocuk
yetiştirme şekilleri ailenin çocukla olan etkileşimini,
çocuğu yetiştirme şekillerini ve gelişimi algılayışını
etkileyecektir. Aile ortamları ise ailenin nasıl alıştığı
olarak tanımlanabilir. Ailenin problem çözme
becerilerinden, iletişim şekillerine, yemek geleneklerinden
çeşitli aile uygulamalarına kadar her türlü deneyimin
tekrarlanması aileyi temsil eder. Her bir ailenin kendine
özgü temsili aile uygulamaları vardır. Etkileşimsel
yaklaşım açısından hem aile içi uygulamalar hem de
temsili aile davranışlarına ait aile ortamları zaman içinde
de birbirini etkiler.