SORU: Divan-ı Hümayun tercümanı kimdir ve sorumlulukları nelerdir?
CEVAP: Çeviri işinin bir diğer sorumlusu Divân-ı Hümayun tercümanıydı. Öncesinde sadrazama bağlı bir ofisken, Abdülhamid tarafından saraya aldırılmış ve yabancı elçilerle olan tüm temaslar onun sorumluluğuna bırakılmıştı. Söz konusu işin hassasiyet arz etmesi ve ağır bir protokol barındırması nedeniyle tercüman, kabul (teşrifat) işlerini de üstlenmiş ve zamanla payesi Teşrifat Nazırı (ofisi de teşrifat nazırlığı dairesi) olarak değiştirilmişti. Özellikle Cuma selamlığı sonrasında gerçekleştirilen yabancı elçileri kabul törenlerinin hazırlık süreci tamamen nazırın talimatıyla oluşturulmuş, daha sonra da söz konusu sorumluluk alanı sultanın yer alacağı her türlü töreni içerecek şekilde genişletilmişti (dini bayram törenleri dâhil). Bahsedilen dönemde İngiliz ve Alman krallarından İran Şahına değin ünlü kişilerin ziyaretlerinin eksik olmadığı düşünülürse makama biçilen önemin nedeni daha iyi anlaşılır.
