SORU: Doğal direncin oluşmasına yardımcı olan ve vücudu dışarıdan girecek bakterilere karşı koruyan dış savunma sistemleri nelerdir?
CEVAP: Dış savunma sistemi vücudun fiziksel ve mekanik bariyerlerinden ve bu bariyerlerin etkisini destekleyen çeşitli antimikrobiyel salgılardan oluşur. Örneğin derinin, vücuda mikroorganizmaların girmesini engeleyen tüyler ve epitel örtüsü gibi fiziksel yapısı yanı sıra ter ve Sebum gibi salgıları mevcuttur. Bu salgılar, antimikrobiyel etkisi olan laktik asit ve serbest yağ asitleri içerir. Derinin düşük pH’ya ve normal kommensal bakteriyel şoraya sahip olması da patojen bakterilerin vücuda girişini engelleyen faktörlerdir. Mukoza da yüzeyinde bulunan mukus tabakası ve bazı mukozal yüzeylerde bulunan silialı hücreler sayesinde vücudu bakterilerden koruyabilir. Üst ve alt solunum sisteminde bulunan silialı epitel hücreleri ve mukus tabakası birlikte önemli bir koruyucu etkiye sahiptir. Burun boşluğu, ağız ve soluk borusunda bakteri taşıyan partikülleri yakalayarak öksürük ve tıksırık ile dışarı atılımını sağlar. Sindirim sisteminde tükürükte bulunan lizozim, laktoferrin ve peroksidaz, midede bulunan asidik ortam (pH 2-3), ince bağırsaklardaki proteolitik etkili lizozim enzimi, safra ve pankreatik enzimler bakterileri yok edici etkiye sahiptir. Ayrıca bağırsaklardaki kriptin adı verilen peptitler mekanizması tam olarak bilinmeyen bir şekilde bazı bakteriler üzerine toksik etki gösterir. Kolondaki normal mikrobiyel şorada bulunan Gram negatif bakterilerin ürettiği bakteriyosin ya da yağ asitleri istenmeyen bakterilerin yerleşimini engeller. Dışkılama da sindirim sisteminde istenmeyen bakterileri vücuttan uzaklaştıran önemli bir mekanizmadır.
