METAFİZİK Dersi TÜMELLERE İLİŞKİN KAVRAMCI VE ADCI KURAMLAR soru detayı:

CEVAP:

Doğal Küme Adcılığı’nın Eleştirisi: Burada iki önemli eleştiriden söz edeceğiz. (i) Birinci eleştiriyi şöyle örneklendirebiliriz. “kalbi-olan bir canlı” ile “karaciğeri-olan bir canlı” yüklemlerinin kaplamları aynıdır; yani anlamları farklı olan bu yüklemlerin ikisi de K gibi aynı bir doğal kümeyi gösterir. Buna göre, örneğin, “Ahmet kalbiolan bir canlıdır” önermesi ile “Ahmet karaciğeri-olan bir canlıdır” önermelerini ele alalım. Bu önermelerin yüklemlerinin anlamları farklı önermelerin kendilerinin de anlamları farklıdır. Oysa Doğal Küme Adcılığı’nda her ikisinin doğruluğunun metafizik açıklayıcısı özdeş olup, “Ahmet K kümesinin öğesidir” önermesidir. Ancak anlamları farklı olan önermelerin metafizik açıklayıcıları da farklı olmalıdır. Bu durumda Aksiyom 3**(b)(i)’nin geçersiz olmasından dolayı, kuramın yetersizliği gösterilmiş olur. (Bkz. Armstrong, 1989, s. 25; örnek için bkz. Kirkham, 1992, s. 12 - 13.)

(ii) İkinci olarak, gerek Kavramcılık’ta gerek Yüklem Adcılığı’nda ortaya konulan ikinci sorunun benzerinin Doğal Küme Adcılığı’nda da ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Bu görüşü savunan biri, Aksiyom 3**(a) gereği, benzer bir biçimde, örneğin, bir tebeşirin beyaz olmasının metafizik nedeni, bu tebeşirin tüm beyaz şeylerin kümesinin bir öğesi olmasıdır diyecektir. Ancak, diyelim ki varolan tek beyaz şey sözü geçen tebeşir olsun. Bu durumda, beyaz şeylerin kümesi, tek öğesi bu tebeşir olan küme olurdu. Öte yandan, sezgisel olarak, söz konusu tebeşirin beyaz olduğu olgusu gene varlığını sürdürecekti. Böylelikle kümenin başka beyaz olan öğelerinin bulunmasının bir işlevinin olamayacağı görülmüş olur. Sonuç olarak, bir şeyin beyaz olmasının nedeninin, o şeyin tüm beyaz şeylerin kümesinin bir öğesi olmadığını, tam tersine bir şeyin beyaz olması nedeniyle o şeyin söz konusu kümenin öğesi olduğunu söylemek durumundayız. (Bkz. Armstrong, 1978, s. 36 -37.)