OSMANLI TARİHİ (1300-1566) Dersi DOĞU MESELESİNİN HALLİ: İSLAM DÜNYASINDA HAKİMİYETİN BAŞLAMASI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: dris-i Bitlisi’nin Doğu Anadolu’da Osmanlı- hakimiyetinin tesisi sürecinde üstlendiği rol nedir?


CEVAP: Doğu Anadolu’da nüfuzunu iyi yaygınlaştırmak isteyen I. Selim, buradaki Kürt beyleri arasında da bir takım propaganda faaliyetlerinde bulundu. Sünniliğin Şafii mezhebine bağlı olan bu beylerin çoğu, Safevilerce temsil edilen bu yeni dini harekete sıcak bakmıyorlardı. Bundan istifade ile I. Selim Kürt beylerinin âdet ve geleneklerini çok iyi bilen İdris-i Bitlisi’yi kendi adına propaganda yapması için görevlendirdi. İdris-i Bitlisi, öncelikle Urmiye’ye gitmiş, burada padişahın zaferini bildiren fetihnâme ve mektupları Kürt beylerine dağıtmaya başlamıştır. Bıradost aşiretiyle görüşmüş, Soran meliki Emir Seyyid b. Şah Ali’ye mesajını iletmiş ve kendisini Erbil’i zapt etmesi için teşvik etmiş, ardından da Bohti beylerinin sultanın otoritesini kabul etmesini sağlamıştır. Bu bölgelerdeki aşiretleri Osmanlılara ısındıran İdris-i Bitlisi, daha sonra Hasankeyf, Siirt, Bitlis ve Hizan taraflarına giderek propagandasını devam ettirmiştir. Bu bölgelerin beyleri Osmanlıların teklifini kabul ettiklerini, lakin kendi aralarında eşit konumda bulunduklarından başlarına bir Osmanlı beyi tayin edilmesini talep etmişlerdir. Bu propagandanın da bir neticesi olarak Osmanlılara bağlılık arz eden Kürt aşiretleri bölgelerindeki Safevileri uzaklaştırmayı başarmışlardır.