CEVAP:

• Her iki ilke de hukukun en temel ve genel ilkelerindendir. Roma Hukukundan günümüze gelmiş olan bu ilke, günümüz hukuk sistemlerinin kabul etmiş olduğu en eski ilkedir. Roma Hukukunda “bona fides” terimiyle ifade edilmiş olan dürüstlük kuralı, hakların kullanılmasında ve borçların yerine getirilmesinde dürüst insan davranışın ne olduğuna açıklık getirirdi. Bu nedenle sadece somut hukukî ilşkilerde değil sosyal hayatta karşılaşılabilecek her türlü olayda uygulama alanı bulurdu.

• Her ikisi de kamu düzenine ilişkin emredici bir kuraldır. Her iki ilkenin de aksi kararlaştırılamaz.

• İyiniyet ve dürüstlük kuralının düzenlediği konular birbirinden farklıdır. İyiniyet, bir hakkın kazanılması veya hukukî sonucun doğumunda, dürüstlük kuralı ise, kural olarak, bir hakkın kullanılması veya borçların yerine getirilmesinde geçerli olan bir ilkedir.

• İyiniyet, temelde sübjektif bir ölçüye dayandığı, sübjektif bir bilme durumunu ifade ettiği halde, dürüstlük kuralı objektif esasa dayanır yani objektif bir davranış ölçüsüdür. Kişiden, belirli bir olayda, toplum içindeki dürüst, makul, davranışlarının sonucunu bilen, orta zekaya sahip bir kişinin göstereceği davranış şekli beklenir, kişinin iç dünyasın ilişkin öğeler dikkate alınmaz (Kayıhan, 2008:282). • Hâkim, her somut olayda, dürüstlük ilkesine uygun davranılıp davranılmadığını re’sen yani görev gereği, kendiliğinden inceler.